Sau khi phục hồi từ đáy, thị trường chứng khoán Việt Nam đang chịu áp lực điều chỉnh mạnh trên diện rộng, trong đó thép là một trong những “tâm bão”. Hàng loạt cổ phiếu như HPG, HSG, NKG, SMC, POM, TLH, … chìm trong sắc đỏ, thậm chí có những cái tên giảm sàn vào ngày 15/6.
Thực tế ở nhịp trước, nhóm thép thực sự không lấy lại được nhiều những gì đã mất. Vì vậy, không ngạc nhiên khi thị trường quay đầu, cổ phiếu ngành thép cũng “chậm chân” hơn và dễ dàng thủng đáy. So với một năm trước, HPG, HSG, POM, SMC, TLH… đều đã “bốc hơi” đâu đó khoảng 35-60% thị giá trong khi NKG mạnh hơn cũng mất 11%.
Cổ phiếu ngành thép đồng loạt xuống vùng giá thấp nhất kể từ đầu năm 2021
Về cơ bản, ngành thép có tính chu kỳ cao và hầu hết các ý kiến đều cho rằng các doanh nghiệp thép đã qua đỉnh lợi nhuận vào giữa các quý năm 2021. Cụ thể, HSG và NKG đạt đỉnh lợi nhuận trong quý 2 trong khi HPG vẫn tăng trưởng thêm một quý nữa. Đến quý IV / 2021, tất cả các công ty thép HPG (-29%), HSG (-32%), NKG (-26%),… đều ghi nhận lợi nhuận giảm so với quý trước.
Ngay cả những người am hiểu nhất trong ngành thép cũng phải thừa nhận điều này. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên của Tập đoàn Hòa Phát cách đây không lâu, Chủ tịch Trần Đình Long đã chia sẻ “Cổ đông cứ chờ kết quả kinh doanh quý 2, 3, 4 rồi sẽ thấy. Thời điểm này, ngành thép không mấy thuận lợi. Chờ hai tháng nữa sẽ có kết quả kinh doanh quý 2, cổ đông sẽ thấy tình hình thảm hại như thế nào“.
Lý giải về khó khăn của ngành thép, ông Trần Đình Long chỉ ra việc giá nguyên liệu đầu vào tăng mạnh do xung đột Nga – Ukraine khiến giá than luyện tăng 100 – 200 USD / tấn. Cùng xu hướng, giá thép trên thị trường trong nước cũng đang có xu hướng giảm trong thời gian gần đây. Trong vòng 1 tháng trở lại đây, giá thép xây dựng tại Việt Nam đã 4 lần giảm liên tiếp, xuống quanh mức 17,2 – 18 triệu đồng / tấn.
Giá thép trong nước liên tục giảm trong thời gian gần đây
Ở mảng tôn, giá thép HRC – nguyên liệu chính để sản xuất tôn cũng giảm mạnh. Mới đây, Hòa Phát cũng thông báo giảm giá bán HRC khoảng 130 USD, xuống 793 USD / tấn, trong khi Fomorsa hạ giá bán HRC xuống 850 – 855 USD / tấn. Theo nguồn tin từ Steelmint, Fomorsa thậm chí còn giảm giá thêm từ 30 – 50 USD / tấn cho người mua tại Việt Nam.
Ngược lại, giá than luyện cốc liên tục tăng trong thời gian gần đây và vẫn đang neo ở mức đỉnh lịch sử. Than là nguyên liệu, nhiên liệu đầu vào chiếm tỷ trọng cao nhất trong quá trình sản xuất gang thép. Do đó, việc giá than liên tục leo thang cũng ảnh hưởng không nhỏ đến lợi nhuận của các doanh nghiệp thép.
Ngoài ra, căng thẳng địa chính trị giữa Nga – Ukraine cũng ảnh hưởng tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy chi phí logistics lên cao. Điều này gây nhiều áp lực lên tỷ suất lợi nhuận của các doanh nghiệp thép.
Giá than cốc tiếp tục tăng
Một lý do khác khiến ông Long thận trọng với triển vọng ngành thép là việc Trung Quốc tiếp tục duy trì chính sách “Zero Covid” đã khiến nhu cầu thép trên thị trường này giảm. Trung Quốc hiện là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Hòa Phát. Thực tế, đây không phải là vấn đề của riêng Hòa Phát mà là khó khăn chung của ngành thép và khó có thể giải quyết “một sớm một chiều”.
Đánh giá về triển vọng xuất khẩu thép, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng mức xuất khẩu cao của năm 2021 sẽ khó lặp lại. Điều này là do sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, kết hợp với sự sụt giảm nhu cầu hàng không thiết yếu do lạm phát kỷ lục ở châu Âu; cạnh tranh tại Mỹ gia tăng do nước này nới lỏng chính sách thuế quan đối với thép Nhật Bản; còn Châu Âu và Nga hướng tới xuất khẩu nhiều hơn sang Đông Nam Á.
Bất chấp đánh giá trung lập, Chứng khoán BSC cũng cho rằng tỷ suất lợi nhuận của ngành thép sẽ giảm do giá bán thép bình quân năm 2022 giảm khi cạnh tranh trong ngành gia tăng. Công ty chứng khoán này dự báo LNST của HPG sẽ giảm nhẹ 3,1% xuống 36.375 tỷ đồng trong khi HSG và NKG đều giảm mạnh 19% và 14,7% so với cùng kỳ, lần lượt đạt 3.493 tỷ đồng và 2.002 tỷ đồng. đồng.