Nhiều người vẫn còn nhớ rất rõ lần đầu tiên họ cầm trên tay một chiếc điện thoại thông minh. Đó có thể là một thiết bị có thiết kế lạ, màu đỏ đất và đủ “nhẹ” để thu hút cả đám đông trong các bữa tiệc. Hơn một thập kỷ sau, sẽ thật kỳ quặc nếu ai đó không sở hữu một chiếc điện thoại thông minh.
Theo phân tích của Bloomberg về tỷ lệ chấp nhận xe điện trên toàn thế giới, một sự thay đổi xã hội tương tự cũng đang diễn ra đối với xe điện.
Mỹ là quốc gia mới nhất vượt qua cột mốc thị trường xe điện: 5% doanh số bán ô tô mới là xe điện. Ngưỡng này báo trước sự bắt đầu của việc áp dụng hàng loạt xe điện, thời điểm mà sở thích công nghệ đang thay đổi nhanh chóng.
Trong 6 tháng qua, Mỹ cùng với châu Âu và Trung Quốc – 3 thị trường ô tô lớn nhất thế giới – vượt mốc 5%. Nếu Mỹ đi theo xu hướng đã xuất hiện ở 18 quốc gia khác trước đây, thì mục tiêu 25% doanh số bán ô tô mới là xe điện là hoàn toàn khả thi vào cuối năm 2025. Điều này đến sớm hơn 1-2 năm so với hầu hết các dự báo trước đó.
Tại sao mốc 5% lại quan trọng?
Hầu hết các công nghệ mới thành công như điện, TV, điện thoại di động, Internet, thậm chí cả bóng đèn LED – đều tuân theo một quy luật được gọi là đường cong chữ S. Doanh số bán hàng tăng trưởng nhanh chóng trong thời gian này. đầu tiên, sau đó nhanh chóng trở nên phổ biến một cách đáng ngạc nhiên.
Trong trường hợp ô tô điện, 5% dường như là điểm khiến nhu cầu chủ đạo bắt đầu phát sinh. Vào thời điểm đó, doanh số bán hàng có xu hướng chậm và không thể đoán trước được. Sau đó, nhu cầu tăng lên nhanh chóng.
Các quốc gia đã vượt mốc 5% doanh số bán xe điện trong một quý.
Con số này càng chính xác hơn khi hầu hết các quốc gia đã phổ cập xe điện đều đi theo mô hình tương tự. Hầu hết thị trường đang phải đối mặt với những vấn đề giống nhau: không có đủ các trạm sạc công cộng, giá cao, nguồn cung hạn chế và người mua không biết nhiều về xe điện. Khi “con đường đầu tiên được trải nhựa” bằng 5% doanh số, thị trường sẽ nhanh chóng thích ứng.
Biểu đồ về mức độ phổ biến xe điện của Hàn Quốc vào năm 2021 rất giống với Trung Quốc vào năm 2018, tương tự như Na Uy vào năm 2013. Các thị trường xe hơi lớn tiếp theo tiến gần đến đỉnh điểm trong năm nay sẽ là Canada. , Úc và Tây Ban Nha.
Còn xe hybrid thì sao?
Phân tích trên chỉ dành cho xe điện chạy bằng pin. Ở một số nước, chủ yếu là châu Âu, loại xe plug-in hybrid (sử dụng pin dung lượng nhỏ, chạy bằng động cơ xăng) rất phổ biến. Nếu tính cả xe hybrid, thế giới đã vượt mốc 20 triệu xe và con số này sẽ tăng gấp đôi vào cuối năm sau.
Vì việc áp dụng phương tiện plug-in hybrid không yêu cầu cùng mức độ cơ sở hạ tầng hoặc nhận thức của người dùng, nên việc áp dụng sớm sẽ khác. Điểm cắt giảm cho loại xe này sẽ là khoảng 10% thị trường.
Mỹ và Trung Quốc gần như đã từ bỏ xe plug-in hybrid để chuyển thẳng sang xe điện chạy bằng pin. Do đó, thị trường Mỹ vẫn chưa vượt qua ngưỡng 10%, nếu tính cả plug-in hybrid.
Ẩn số nhà sản xuất ô tô
Thị trường có tiếp tục phát triển hay không cũng phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của các hãng xe và nhà cung cấp của họ.
Volkswagen, Ford và BMW đều đặt mục tiêu hơn 50% doanh số toàn cầu là xe chạy điện thuần túy vào cuối thập kỷ này.
Tuy nhiên, chúng cũng có nhiều hạn chế. Các nhà máy phải được trang bị lại trong khi chuỗi cung ứng cũng cần thay đổi. Để đạt được chi phí sản xuất thấp nhất, toàn bộ chiếc xe đã phải được thiết kế lại với ý tưởng điện khí hóa.
Ở châu Âu, khi 10% doanh số hàng quý của một nhà sản xuất ô tô là xe điện, con số đó tăng gấp ba lần trong vòng chưa đầy hai năm.
Chỉ có Toyota là nhà sản xuất xe hơi lớn nhất chưa đạt 10% lượng xe điện ở châu Âu. Mục tiêu của họ là đạt doanh số 3,5 triệu xe điện mỗi năm vào năm 2030 – mức kém quyết liệt nhất so với các nhà sản xuất lớn.
Đây có phải là sự chuyển dịch tất yếu?
Đến nay, 90% doanh số bán xe điện toàn cầu đến từ Mỹ, Trung Quốc và châu Âu. Không có quốc gia nào ở Châu Mỹ Latinh, Châu Phi hay Đông Nam Á đạt được bước tiến nhảy vọt. Tuy nhiên, nếu họ làm như vậy, không chắc các thợ mỏ toàn cầu sẽ có thể theo kịp về nhu cầu kim loại hoặc pin.
Thực tế là doanh số bán ô tô điện trên toàn cầu đã tăng gấp ba lần trong hai năm qua, theo IEA. Tất cả tăng trưởng ròng về doanh số bán ô tô toàn cầu vào năm 2021 sẽ đến từ ô tô điện. Bloomberg dự báo đây sẽ là một xu hướng dài hạn. Năm 2022 có thể là năm đánh dấu sự đột phá về doanh số bán xe điện.
Áp dụng phân tích điểm giới hạn toàn cầu, thị phần xe điện trên toàn cầu lần đầu tiên vượt ngưỡng 5% vào năm ngoái. Nếu bao gồm các phương tiện kết hợp plugin, mức cắt giảm 10% sẽ được vượt qua trong năm nay. Do đó, nếu tính toán đúng thì đây là thời kỳ xe điện bùng nổ.
Với việc ra mắt các dòng xe điện chủ lực từ cuối năm 2022, có thể thấy VinFast gia nhập thị trường vào “thời điểm vàng” khi doanh số xe điện bắt đầu bùng nổ. Các thị trường mà VinFast lựa chọn để thâm nhập, ngoài Việt Nam, cũng là những nơi mà tỷ lệ xe điện đã vượt ngưỡng 5% như Mỹ, Pháp, Đức, Hà Lan, sắp tới là Canada.