Ngọn núi cao nhất Nam Bộ là núi gì, ở đâu và tại sao được gọi là núi thiêng?

Vì vậy, được “chạm” đến Mẹ Ngọc Linh – “nóc nhà” của ba nước Đông Dương – nơi ẩn chứa nhiều huyền thoại là một thử thách, một “định mệnh”.

Đêm trắng với rừng

Để đến được đỉnh núi Ngọc Linh, tôi đã phải mất nhiều tháng rèn luyện thân thể. Khi sức khỏe cho phép, tôi làm việc với anh Đinh Ngọc Thành – Giám đốc Khu BTTN Ngọc Linh và hẹn ngày lên đường. Khó khăn đối với tôi trong chuyến đi là thời điểm phát hiện ra Ngọc Linh, chưa có phóng viên Trung ương và địa phương nào tác nghiệp tại tỉnh Kon Tum lên đỉnh Ngọc Linh để họ tham khảo kinh nghiệm. Ngay cả các cán bộ Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh cũng chưa “sờ gáy” được Mẹ Ngọc Linh.

Trong chuyến đi này, tôi đi cùng hai cán bộ kiểm lâm Xê Đăng giàu kinh nghiệm, đó là anh A Bảy, nhân viên Trạm quản lý, bảo vệ rừng phòng hộ Đăk Nhoong, có sức khỏe tốt và sử dụng thành thạo bản đồ. , máy định vị, điện thoại thông minh, A Dun, nhân viên Trạm Quản lý và Bảo vệ rừng Ngọc Linh, có kỹ năng leo núi giỏi và dày dạn kinh nghiệm đi đường rừng.

Bỏ lại chiếc xe máy ở đầu thôn Long Năng của xã Ngọc Linh, hơn 7 giờ sáng, chúng tôi khoác ba lô lên đường men theo con đường mòn từ ruộng bậc thang, hướng về núi Mẹ. Cuối mùa khô, người dân đốt rẫy chuẩn bị sản xuất vụ mùa, không khí như đông cứng lại. Chống gậy leo lên những thửa ruộng bậc thang và những con đường đèo dốc, trước khi vào rừng, tôi đã “hụt hơi” rồi.

Mệt mỏi nhưng phải chống gậy để tạo thêm lực nẩy để bước. Cứ như vậy, chúng tôi vào rừng Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh khoảng 10 giờ trưa.

Lên đỉnh rừng, tôi thấy sơn tra, bưởi, chanh và các thảm thực vật khác với rừng tự nhiên. A Dun cho biết: Khu rừng này trước đây thuộc thôn Long Nội cũ của xã Ngọc Linh và là một trong những căn cứ địa cách mạng; Vì vậy, trong rừng có rất nhiều cây ăn trái mà người dân đã từng trồng.

Ra khỏi làng Long Năng xưa, chúng tôi bắt gặp một rừng cây sưa với những lớp vỏ dày, xù xì, ngoằn ngoèo phủ kín thân cây. Xen kẽ trong rừng thông là những cây thông năm lá cao chót vót. Đi hết khu rừng cây ngũ gia bì, gặp khu rừng hỗn giao. Dưới tán rừng, những thân, cành, rêu, địa y bao phủ vì rừng luôn ẩm ướt và mây mù bao phủ.

Ở trong rừng hỗn tạp, cơ thể mát mẻ như ở trong phòng máy lạnh. Cảm giác mệt mỏi khi lên dốc nhường chỗ cho cảm giác thư thái dễ chịu đến lạ thường. Rừng vẫn còn nguyên sinh, chưa có dấu hiệu tác động của con người.

Len lỏi trong rừng, hơn 14 giờ cùng ngày, chúng tôi dừng chân bên bờ suối ở độ cao hơn 1.800 m. Sau khi hội ý, chúng tôi quyết định dựng trại, nấu cơm tối, nghỉ đêm tại đây để ngày mai đi tiếp. Lập chỗ nghỉ qua đêm bên bờ suối khá trong, sau lưng là vách núi chồng chất làm chỗ dựa.

Tuy nhiên, không khí trong rừng âm u và ẩm ướt, khiến người ta ớn lạnh sống lưng. Tranh thủ trước khi mặt trời lặn, chúng tôi nấu cơm, nướng thịt heo và nhâm nhi chút rượu cho đỡ mệt sau một ngày leo núi.

Ở trên rừng cao, không khí loãng, nồi cơm nấu lâu, lửa to mà hạt cơm vẫn mềm, không chín. Rượu nặng nhưng uống nhẹ như nước lã. Đêm ở vùng núi Ngọc Linh khá yên tĩnh và trầm tư. Trời tối và lạnh, tôi chỉ nghe thấy tiếng côn trùng kêu rền rĩ khiến không gian càng thêm huyền ảo, huyền ảo.

A Duẩn phải liên tục dậy bổ củi để giữ ấm. Và tôi cứ trằn trọc, trằn trọc không ngủ được vì lạnh và không quen ngủ trong rừng.

thiên nhiên kỳ thú

Từ độ cao trên 1.800 m trở lên, núi có độ dốc lớn. Núi cao được đan xen bởi đá và rễ rừng khá chặt. Cách điểm dừng chân tối hôm trước không xa, chúng tôi bắt gặp một hang động ở độ cao hơn 1.900 m. Trong hang có dấu vết của gỗ cháy. Có lẽ ai đó đã nghỉ ngơi ở đây trước khi lên đến đỉnh núi.

Từ độ cao 1.800 – 2.400 m là rừng nhiều tầng, nhiều lớp, đầy rễ cây. Tôi dùng một tay chống gậy, một tay bám vào rễ cây, vừa đá vừa dùng sức của chân và gậy để leo lên núi.

Ở đây có những cây rừng to, nhiều lỗ, bám đầy rêu, đỗ quyên sống trên đó như phong lan. Từ độ cao 2.400 m, một nửa núi có diện tích khá bằng nhau, nửa còn lại là hình chóp, cao vút. Đến phần núi có bề mặt tương đối bằng phẳng, A Dun chỉ cho tôi ranh giới bên này núi là Kon Tum, bên kia núi là tỉnh Quảng Nam.

Trên sườn núi hình chóp, cây rừng thấp và nhỏ có hình thù kỳ lạ. Cây, dây rừng giống như những con trăn, con rắn hay như những cánh tay “cụ bà” đầy lông lá trong truyền thuyết che kín lối đi. Nói thật, nếu bạn đi một mình thì chẳng mấy ai đủ tự tin để đi tiếp.

Từ độ cao trên 2.500 m trở lên của đỉnh núi là rừng hoa đỗ quyên. Cây hoa đỗ quyên với những chiếc lá màu hồng. Hoa đỗ quyên trắng tinh, thoang thoảng hương thơm khiến lòng người ngây ngất. Từ đỉnh núi này nhìn ra xung quanh, chúng ta có thể thấy nhiều đỉnh núi nhấp nhô khác nhưng thấp hơn. Ở trên núi cao, hàng ngày dưới chân núi nhìn lên mây mù dày đặc cũng không thấy gì, nhưng không hiểu sao lúc đến nơi lại trong trẻo đến lạ lùng.

Rừng đỗ quyên ngắn lại, chỉ còn lại một con đường nhỏ do người mở đường, nhiều đoạn chúng tôi phải khom lưng nhích từng bước. Dưới tác động của thời tiết khắc nghiệt, thân cây đỗ quyên ở đây chỉ cao khoảng 1,5 – 2 m, phủ đầy rêu, xù xì. Điều kỳ lạ là trong rừng đỗ quyên lại có những cây thông 5 lá ngắn và cao.
Cây thông gần đỉnh núi có gốc to bằng vòng tay anh nhưng tán che khuất ngọn cây đỗ quyên. Thân cây tùng cổ thụ uốn lượn như những con rồng, ôm lấy rừng đỗ quyên chống chọi với mưa, bão, nắng.

Nhìn từ xa, những cây thông này giống như những cây bonsai cổ thụ được bàn tay của các nghệ nhân tạo dáng rất đẹp mắt. Không ai biết chính xác các trưởng lão vĩ đại bao nhiêu tuổi. Có khi cả ngàn năm tuổi.

Trở lại rừng đỗ quyên, chúng tôi “giáp mặt” Mẹ Ngọc Linh ở độ cao 2.605 m. Nhìn ra bốn phía, chúng tôi thực sự choáng ngợp trước khung cảnh thiên nhiên kỳ thú. Nếu như ở phía Tây rừng hoa đỗ quyên là những bông hoa trắng nhấp nhô như những cánh bướm trắng rung rinh xinh đẹp thì ở phía Đông sương mù dày đặc tầng tầng lớp lớp như tiên cảnh.

Ngay trên đỉnh Ngọc Linh, chúng tôi gặp kim tự tháp inox mà một đoàn công tác đã lắp đặt cách đây không lâu. Bốn mặt của kim tự tháp được đánh dấu tọa độ rõ ràng, chiều cao của đỉnh Ngọc Linh và đáy của kim tự tháp đều được đổ bê tông và gắn chặt vào mặt đất. Trên mặt cây thông gần chóp inox có lá cờ đỏ sao vàng của một tập thể nào đó để lại màu sắc tươi tắn.

Choáng ngợp và hoang mang trước khung cảnh thiên nhiên hữu tình trên đỉnh núi, nhưng chúng tôi buộc phải rời núi sớm để ra khỏi rừng trước khi trời tối.

Trên đường về, chúng tôi cứ bám vào đá và cây xuống núi. Vào rừng, gần vùng đệm, chúng tôi bắt gặp những gốc cây được người dân đục lỗ để dụ ong rừng. Cả A Bay và A Dun đều xác nhận, nhiều hộ dân ở xã Mường Hoong, Ngọc Linh có nhiều kinh nghiệm đục lỗ dẫn ong vào làm mật, thu về hàng trăm lít mật ong rừng mỗi năm.

Mật ong rừng đen lỗ, chất lượng tốt, giá từ 500 – 600 nghìn đồng / lít; còn tổ ong treo trên cây có màu vàng, giá chỉ 250 – 300 nghìn đồng / lít.

Leo lên sườn núi vùng đệm, người dân dựng chòi dưới tán rừng sâm Ngọc Linh. Không chỉ ở các xã Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Lây (huyện Tu Mơ Rông), nhiều hộ dân ở xã Ngọc Linh (huyện Đắk Glei) cũng đang làm giàu từ “bảo vật quốc gia” sâm Ngọc Linh và mật ong rừng.

Chuyến đi “diện kiến” Mẹ Ngọc Linh – Vườn Di sản ASEAN đã để lại trong tôi nhiều ấn tượng khó quên. Rừng Ngọc Linh và đỉnh núi Mẹ Ngọc Linh là những ngọn núi thiêng, tài sản vô giá với sự đa dạng sinh học, với nhiều loại động, thực vật quý hiếm; là đầu nguồn của các sông lớn như Thu Bồn (Quảng Nam), Sê San (Gia Lai – Kon Tum); là nơi cung cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt và nhiều công trình thủy điện quan trọng (thủy điện Plei Krông, thủy điện Ya Ly, thủy điện Sê San …) của quốc gia và khu vực …

Núi Ngọc Linh – Vườn di sản ASEAN, nơi điều hòa khí hậu trong khu vực; là nơi quan trọng trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc … Vì vậy, rừng Ngọc Linh cần được bảo vệ nghiêm ngặt.

Bảo vệ Ngọc Linh cũng chính là bảo vệ mái nhà chung, nơi chúng ta cùng chung sống.