Nếu như ẩm thực miền Trung đậm đà bản sắc của vùng đất nắng gió thì miền Nam là sự pha trộn của nhiều nền ẩm thực khác nhau thì miền Bắc lại mang đậm dấu ấn tinh hoa của một nền văn hóa lâu đời. Cũng vì thế mà từ cái ăn đến cái mặc của người miền Bắc, mọi thứ đã trở thành một chuẩn mực không dễ gì thay đổi.
Báo chí phương Tây không ít lần ca ngợi những món ngon miền Bắc như phở, bún,… Vậy nền ẩm thực lâu đời này có gì đặc biệt?
Nét độc đáo của ẩm thực miền Bắc
Ẩm thực miền Bắc cũng chú trọng đến việc sử dụng các loại gia vị như miền Trung và miền Nam nhưng cách nêm nếm lại có những nét độc đáo riêng. Món ăn thường không cay, béo, ngọt, không quá ngấy mà nhiều màu sắc; Chủ yếu dùng nước mắm pha loãng, mắm tôm, thường có nhiều món rau và các loại thủy sản nước ngọt dễ kiếm như tôm, cua, cá, trai, hến, v.v.
Mâm cỗ Tết cổ truyền miền Bắc thường có 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương. Loại lớn có 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa… tượng trưng cho tài lộc, thịnh vượng. Cách trình bày cũng không qua loa, các món ăn được trình bày khéo léo và đẹp mắt.
Không phải là thức ăn để no, những thức quà dân dã như bánh đa, bánh cam hay mứt,… mang đến cho người thưởng thức nhiều thích thú, đằng sau mỗi món ăn lại lưu giữ nhiều kỷ niệm đẹp. một thời của người dân Bắc Bộ.
Những món ăn làm nên danh tiếng ẩm thực miền Bắc
Bánh đậu xanh được làm từ những nguyên liệu đơn giản như bột đậu xanh xay nhuyễn, trộn với tóp mỡ, đường… hình dáng bánh rất đơn giản nhưng lại ẩn chứa hương vị thanh khiết, hương thơm nồng nàn. Khi thưởng thức, nhất định phải nhâm nhi cùng ly trà xanh Thái Nguyên, sự kết hợp hoàn hảo giữa vị chua ngọt của bánh và vị đăng đắng của trà sẽ khiến thực khách ấn tượng, ghiền lúc nào không hay.
Đầu tiên, người ta phải chọn một con cá trắm đen to, làm sạch rồi ướp với các nguyên liệu riêng. Cá được cho vào nồi cùng các loại gia vị và kho liên tục trong 16 giờ bằng củi. Nồi đất phải làm riêng, củi đun phải dùng đúng loại củi. Cầu kỳ từ khâu làm cá đến kho như vậy mới có được miếng cá thơm, săn chắc. Thịt cá to, nhiều nạc nhưng không khô, thấm đều gia vị, khi ăn sẽ cảm nhận được vị béo ngậy, thêm gia vị được tẩm ướp kỹ càng, nồi cá kho làng Vũ Đại cứ thế trường tồn theo thời gian.
Bánh cuốn Hạ Long có nhiều nét riêng so với loại bánh cuốn ở nhiều nơi khác. Nguyên liệu chính phải là mực mai có kích thước lớn, từ 1,5-2kg đặc trưng của vùng biển Quảng Ninh. Sau khi sơ chế, các nguyên liệu được trộn, trộn với liều lượng phụ gia “gia truyền” rồi giã bằng tay để có hỗn hợp sền sệt và ngấm đều, tạo thành hỗn hợp dẻo. Hỗn hợp này cho vào khay, để đông lạnh trong vòng 2 tiếng để miếng chả kết dính hơn rồi nặn thành hình. Những miếng chả sau khi nặn xong sẽ được cho ngay vào chảo ngập dầu, chiên vàng đều hai mặt.
Quá trình chiên phải điều chỉnh lửa thích hợp, nếu để nhiệt độ quá thấp xúc xích sẽ nhanh bị nát, nếu nhiệt độ quá cao xúc xích sẽ nhanh bị cháy, màu sắc không đẹp, người chiên phải có kinh nghiệm để làm cho miếng chả có màu vàng và mùi thơm nhất định. . Có lẽ vì sự tỉ mỉ trong khâu chế biến sản phẩm mà chả mực Hạ Long được coi là một trong những đặc sản ẩm thực nổi tiếng nhất của thành phố Hạ Long nói riêng và của Quảng Ninh nói chung.
Được chế biến theo công thức gia truyền, món ăn đã trở nên hấp dẫn và nổi tiếng khắp cả nước với hương vị đậm đà của mắm tôm, săn chắc. Cá được tẩm ướp gia vị rồi nướng trên bếp than hồng, chiên trên chảo mỡ nóng hổi, ăn kèm với chút bún rối là đúng vị Hà Nội.
Không chỉ có những món ăn kể trên, miền Bắc còn có nhiều món đặc sản phải thử nhưng tựu chung lại đều là những món ăn kỳ công, từng bước, được truyền qua nhiều thế hệ. Từ đó, tạo nên một nền ẩm thực độc đáo, lâu đời và nổi tiếng, là niềm tự hào không chỉ của những người con đất Bắc mà còn của Việt Nam khi giới thiệu quê hương với thế giới.
