Câu chuyện đằng sau bộ xương cá trong lăng Ông Thủy Tướng ở Việt Nam

Một bài báo về tục thờ cúng ông nội của Việt Nam đã được đăng trên tạp chí Smithsonian Institution, USA, một nhóm bảo tàng và trung tâm giáo dục và nghiên cứu.

Bên trong Lăng mộ Thủy tướng quân

Vào buổi chiều, ánh nắng chiếu xuống thị trấn ven biển Cần Thạnh ở miền Nam Việt Nam, nhưng bên trong Lăng Ông Thụy Tường, chỉ cao một tầng và được sơn màu vàng nhạt bên bờ biển của thị trấn, thật mát mẻ.

Ánh nắng tràn vào chánh điện, không khí phảng phất mùi hương trầm. Một người đàn ông, rất có thể là một ngư dân, bước vào tiền sảnh, bước tới bộ xương cá voi dài 20 mét được trưng bày trong tủ kính và chắp tay tỏ vẻ tôn kính.

Lăng Ông Thủy Tường – đền thờ thần biển – là một trong hơn 1.000 ngôi đền trên đường bờ biển dài 3.260 km của Việt Nam. Tại những ngôi đền này, người ta thờ những bộ xương cá voi, với nhiều kích thước và hình dạng khác nhau, với hy vọng lời cầu nguyện của họ sẽ hướng về Cá Ông, thần cá voi và những ngư dân. sẽ được ban phước cho một chuyến đi an toàn và một vụ đánh cá bội thu.

Bộ xương cá voi được trưng bày tại Lăng Ông Thụy Tường ở Cần Thạnh, Việt Nam. Ảnh: CBES.

Người thân của ngư dân cũng đến thăm để thắp nến, thắp hương, cầu bình an cho người thân, thỉnh thoảng cúng hoa quả, vàng mã, mong lời cầu nguyện của họ được phù hộ.

Trong hơn hai thế kỷ, các cộng đồng ngư dân dọc theo bờ biển miền Trung và miền Nam Việt Nam đã xây dựng nơi thờ tự cho các loài thú biển đã chết dạt vào bờ biển. Những “đền thờ cá voi” này là một phần lịch sử văn hóa của đất nước có từ nhiều thế kỷ trước, cũng là nơi lưu giữ bằng chứng của lịch sử tự nhiên.

Vì vậy, Vũ Long, đồng sáng lập Trung tâm Bảo tồn Đa dạng Sinh học và Các loài Nguy cấp (CBES), đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã đến thăm Lăng Ông Thụy Tường.

“Ngoài việc là một khía cạnh độc đáo của văn hóa Việt Nam, những ngôi chùa này còn là nguồn thông tin bổ sung tuyệt vời cho nghiên cứu của chúng tôi”, ông Vũ nói.

Câu chuyện về bộ xương cá sau tấm kính

Ông Vũ ngồi ngoài cổng chùa với ông Lê Văn Nở, 71 tuổi, một ngư dân về hưu đã hơn 20 năm tình nguyện trông coi chùa. Ông Lê dọn dẹp ngôi đền hàng ngày và cùng với những người khác trang hoàng lại ngôi đền cho những dịp đặc biệt, chẳng hạn như lễ hội Nghinh Ông hàng năm được tổ chức vào tháng 8 âm lịch.

Lăng Ông Thủy Tường là một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng có từ năm 1805, cụ Lê háo hức chia sẻ câu chuyện về bộ xương cá voi sau tấm kính chỉ là một trong hàng chục bộ xương gắn liền với ngôi chùa. đây. (Những bộ xương khác được cất trong một trong những căn phòng của ngôi đền hoặc được cất giữ trong 17 chiếc thùng giống như quan tài đặt tại một khu đất gần đó.)

Một ngôi chùa cá ở Bến Tre. Ảnh: Michael Habana Coronel / Shutterstock.

Ông Lê đưa cho Vũ xem một bức ảnh đen trắng từ năm 1971 và kể lại thời điểm xác con cá voi được tìm thấy trôi trên biển gần chùa. Anh Lê lúc đó mới 20 tuổi, nhưng nhớ rằng xác cá voi – dài khoảng 13 băng ghế – quá lớn, không thể di chuyển bằng sức người.

Vì vậy người dân ở đây đã dùng một chiếc xuồng máy nhỏ để kéo xác cá voi vào khu rừng ngập mặn gần đó. Xác cá voi đã phân hủy ở đó trong vài tháng trước khi xương được chuyển đến ngôi đền.

Theo ông Vũ, niềm tin sâu sắc vào sức mạnh thần bí của cá voi có thể bắt nguồn từ ba câu chuyện nguồn gốc khác nhau. Một có nguồn gốc từ Ấn Độ giáo và một là Phật giáo, nhưng tín ngưỡng được tổ chức rộng rãi nhất ở Việt Nam bắt nguồn từ lịch sử của đất nước.

Vào thế kỷ 18, trong một trận chiến, chúa Nguyễn Ánh có nguy cơ bị bắt. Anh cầu xin các vị thần cho một con đường thoát thân. Đúng lúc đó, hai con cá voi nổi lên từ biển đưa thuyền của Nguyễn Ánh ra khỏi vòng vây.

Sau đó, khi lên ngôi, để tỏ lòng biết ơn, Nguyễn Ánh đã tuyên bố rằng tất cả các loài cá voi ở vùng biển Việt Nam đều phải được tôn thờ như một vị thần.

Vì vậy, ngư dân coi việc đưa xác cá voi trôi trên biển hoặc dạt vào bờ và tiến hành lễ an táng là nhiệm vụ của họ. Sau khoảng 3 năm, ngư dân sẽ đưa xương cá voi về chùa làng.

Theo Minh Khôi