Fed đang đi ngược dòng: Khi thế giới nới lỏng, Mỹ vẫn giữ chặt
Khi nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lại giữ nguyên quan điểm thắt chặt tiền tệ, thậm chí còn để ngỏ khả năng duy trì lãi suất cao lâu hơn. Chính sự khác biệt này đã khiến giới tài chính toàn cầu đặt câu hỏi: Vì sao Fed lại có chính sách trái ngược với các ngân hàng trung ương khác?
Tính đến tháng 5/2025, đã có hơn 25 ngân hàng trung ương toàn cầu bắt đầu cắt giảm lãi suất, tiêu biểu như Ngân hàng Trung ương Canada (BoC), Thụy Điển (Riksbank), Thụy Sĩ (SNB), hay gần đây nhất là châu Âu với kỳ vọng ECB sẽ giảm lãi suất vào tháng 6. Trong khi đó, Fed vẫn giữ mức lãi suất cơ bản trong khoảng 5,25% – 5,50%, mức cao nhất trong hơn 20 năm qua.
Lạm phát tại Mỹ vẫn “cứng đầu”
Nguyên nhân chính khiến Fed chưa thể nới lỏng chính sách tiền tệ là do lạm phát tại Mỹ vẫn ở mức cao và chưa cho thấy dấu hiệu hạ nhiệt rõ rệt. Báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) gần nhất cho thấy lạm phát lõi vẫn duy trì quanh mức 3,8% – cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% mà Fed đặt ra.
Không giống các quốc gia châu Âu vốn chịu tác động nặng từ giá năng lượng và thực phẩm, lạm phát tại Mỹ mang tính chất “cầu kéo”, nghĩa là bắt nguồn từ sức tiêu dùng nội địa mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ và nhà ở. Điều này khiến Fed lo ngại nếu cắt giảm lãi suất quá sớm sẽ thổi bùng lại áp lực giá.
Kinh tế Mỹ vẫn giữ được đà tăng trưởng
Một lý do khác khiến Fed chưa vội vàng nới lỏng chính sách là nhờ nền tảng kinh tế Mỹ vẫn khá vững chắc. GDP quý I/2025 của Mỹ tăng trưởng 1,6% – dù thấp hơn kỳ vọng nhưng vẫn là con số tích cực so với nhiều nền kinh tế phát triển khác. Tỷ lệ thất nghiệp duy trì quanh mức 3,8%, phản ánh một thị trường lao động mạnh mẽ.
Tìm hiểu: FED là gì
Trong khi châu Âu đang phải vật lộn với tăng trưởng chậm và nguy cơ suy thoái, Mỹ vẫn ghi nhận hoạt động tiêu dùng cao và niềm tin tiêu dùng ổn định. Chính sự khác biệt về chu kỳ kinh tế này khiến Fed có điều kiện để “kiên nhẫn” hơn trong việc kiểm soát lạm phát.
Nỗi lo bong bóng tài sản và rủi ro dài hạn
Fed không chỉ lo ngại về lạm phát hiện tại, mà còn hướng đến việc kiểm soát các rủi ro tiềm ẩn trong dài hạn như bong bóng tài sản, bất động sản và thị trường chứng khoán. Nếu lãi suất giảm sớm, dòng tiền rẻ có thể tiếp tục đổ vào các kênh đầu tư rủi ro, tạo ra sự mất cân bằng tài chính.
Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nhiều lần nhấn mạnh rằng ưu tiên của Fed là đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, ngay cả khi phải đánh đổi bằng tăng trưởng ngắn hạn. Do đó, việc trì hoãn cắt giảm lãi suất là một lựa chọn chiến lược để giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn cho hệ thống tài chính Mỹ.
Sự khác biệt về cơ chế và vai trò toàn cầu
Ngoài yếu tố kinh tế, chính sách của Fed còn mang tính toàn cầu hóa cao hơn nhiều ngân hàng trung ương khác. Là ngân hàng trung ương của nền kinh tế lớn nhất thế giới, Fed không chỉ kiểm soát đồng USD mà còn gián tiếp ảnh hưởng đến hệ thống tài chính toàn cầu.
Nếu Fed cắt giảm lãi suất quá sớm, dòng vốn có thể rút khỏi Mỹ, gây áp lực lên đồng USD và ảnh hưởng tiêu cực đến các thị trường mới nổi. Hơn nữa, vai trò của đồng USD trong thanh toán quốc tế và dự trữ ngoại hối toàn cầu khiến Fed phải hành xử một cách cực kỳ thận trọng.
Sự phân hóa chính sách: Bình thường hay nguy hiểm?
Sự khác biệt giữa chính sách của Fed và các ngân hàng trung ương khác làm dấy lên lo ngại về sự phân hóa trong hệ thống tài chính toàn cầu. Khi lãi suất tại Mỹ duy trì ở mức cao còn các quốc gia khác bắt đầu hạ lãi suất, chênh lệch lợi suất sẽ tạo ra dòng vốn dịch chuyển, tác động đến tỷ giá, thị trường chứng khoán và các kênh đầu tư toàn cầu.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng đây là điều bình thường trong bối cảnh các nền kinh tế hồi phục không đồng đều. Mỗi quốc gia có chu kỳ kinh tế, đặc thù lạm phát và mục tiêu chính sách riêng biệt, nên việc Fed có chính sách trái ngược không hẳn là nguy cơ mà có thể là sự thích nghi hợp lý với bối cảnh Mỹ hiện tại.
Khi nào Fed sẽ thay đổi lập trường?
Câu hỏi được nhiều nhà đầu tư quan tâm nhất hiện nay là: Bao giờ Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất? Theo các dự báo hiện tại, Fed có thể bắt đầu nới lỏng vào cuối quý III hoặc đầu quý IV/2025 nếu các chỉ số lạm phát và lao động cải thiện tích cực. Tuy nhiên, mọi quyết định sẽ dựa vào dữ liệu thực tế chứ không phải kỳ vọng.
Fed đã nhiều lần khẳng định lập trường “phụ thuộc dữ liệu” (data-dependent), nghĩa là sẽ chỉ hành động khi có đủ bằng chứng cho thấy lạm phát đang đi đúng hướng mục tiêu 2%. Do đó, nhà đầu tư cần theo dõi chặt chẽ các báo cáo CPI, PCE và thị trường lao động Mỹ trong thời gian tới.
Vì sao Fed lại có chính sách trái ngược với các ngân hàng trung ương khác? Câu trả lời nằm ở sự khác biệt trong chu kỳ kinh tế, mức độ lạm phát, sức mạnh tiêu dùng và vai trò đặc biệt của đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu. Trong khi nhiều quốc gia phải nới lỏng để cứu tăng trưởng, Fed lại thận trọng duy trì lãi suất cao nhằm kiểm soát lạm phát bền vững.
Điều này có thể gây ra một số biến động ngắn hạn trên thị trường tài chính, nhưng cũng phản ánh sự linh hoạt và khác biệt trong điều hành tiền tệ của từng quốc gia. Hiểu được động lực đằng sau chính sách của Fed sẽ giúp nhà đầu tư toàn cầu có cái nhìn toàn diện hơn và đưa ra các chiến lược hợp lý trong thời gian tới.