Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) hiện đang chiếm hơn 97% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam, đóng góp khoảng 45% GDP và tạo ra hơn 60% việc làm cho người lao động. Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều biến động, đặc biệt là áp lực từ lạm phát, lãi suất cao, và suy giảm sức mua, các DNNVV lại càng gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận vốn, mở rộng thị trường và ứng dụng công nghệ. Nhằm tháo gỡ các rào cản này, Chính phủ và các bộ ngành đã liên tục ban hành loạt chính sách mới mở đường cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, mở ra kỳ vọng về một giai đoạn phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ hơn.
Hỗ trợ tín dụng: Tạo đòn bẩy tài chính cho doanh nghiệp nhỏ
Một trong những rào cản lớn nhất đối với các DNNVV hiện nay là khả năng tiếp cận vốn. Hiểu rõ vấn đề này, Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi và khuyến khích các ngân hàng thương mại mở rộng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các ngân hàng như BIDV, Vietcombank, Agribank, và VietinBank đều đã đồng loạt công bố các chương trình tín dụng lãi suất thấp, thời hạn vay linh hoạt và thủ tục đơn giản.
Đặc biệt, chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp được đẩy mạnh với hàng loạt hội nghị, tọa đàm giữa hai bên, nhằm lắng nghe nhu cầu vốn thực tế và tư vấn cách thức hoàn thiện hồ sơ tín dụng. Các quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV cũng đang được tái cơ cấu, nâng cao năng lực để đảm bảo hiệu quả trong việc hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn mà không cần thế chấp tài sản.
Ưu đãi thuế: Giảm gánh nặng chi phí vận hành
Một chính sách đáng chú ý khác trong thời gian gần đây là việc miễn, giảm thuế cho DNNVV. Bộ Tài chính đã trình Chính phủ xem xét việc tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) trong năm 2025, đồng thời kéo dài thời hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp nhỏ trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh và biến động kinh tế.
Ngoài ra, DNNVV trong lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo hoặc có khả năng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu còn được hưởng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong nhiều năm, giúp họ duy trì hoạt động ổn định và tái đầu tư vào sản xuất kinh doanh.
Chuyển đổi số: Mở rộng khả năng cạnh tranh và hội nhập
Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh chóng, việc chuyển đổi số trở thành yếu tố sống còn đối với các DNNVV. Nhận thấy điều này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã triển khai chương trình hỗ trợ DNNVV chuyển đổi số quốc gia, với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn trong và ngoài nước.
Chương trình cung cấp các nền tảng công nghệ với giá ưu đãi hoặc miễn phí, đào tạo kỹ năng số cho chủ doanh nghiệp và nhân sự, đồng thời hỗ trợ tư vấn chiến lược chuyển đổi số phù hợp với từng mô hình kinh doanh. Tính đến cuối quý I/2025, đã có hàng chục nghìn doanh nghiệp nhỏ đăng ký tham gia chương trình và bước đầu đạt được kết quả tích cực trong quản trị, marketing và bán hàng online.
Hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo: Nâng tầm doanh nghiệp nhỏ
Một điểm sáng khác trong loạt chính sách mới là các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Chính phủ khuyến khích các DNNVV tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp thông qua các trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, vườn ươm công nghệ, và chương trình tăng tốc khởi nghiệp.
Nhiều địa phương cũng đã chủ động xây dựng chính sách hỗ trợ startup như tài trợ không hoàn lại cho các dự án tiềm năng, cung cấp mặt bằng sản xuất miễn phí hoặc ưu đãi thuê đất, và miễn giảm phí đăng ký sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm mới. Chính sách này không chỉ thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong cộng đồng doanh nghiệp nhỏ mà còn khuyến khích họ mạnh dạn đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Mở rộng thị trường: Tăng khả năng tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu
Bên cạnh hỗ trợ trong nước, loạt chính sách mới còn tập trung vào việc giúp DNNVV tiếp cận thị trường quốc tế. Bộ Công Thương phối hợp với các hiệp hội doanh nghiệp tổ chức các khóa đào tạo xuất khẩu, hội chợ thương mại và kết nối cung cầu xuyên biên giới.
Thông qua các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết như EVFTA, CPTPP hay RCEP, các doanh nghiệp nhỏ được tư vấn, hướng dẫn cụ thể về thủ tục xuất khẩu, tiêu chuẩn sản phẩm và chính sách thương mại của các nước đối tác. Điều này không chỉ giúp họ mở rộng thị trường mà còn góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng đến tiêu chuẩn quốc tế.
Thúc đẩy bình đẳng trong tiếp cận chính sách
Một trong những điểm mới và đáng chú ý trong chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa là cam kết thúc đẩy sự minh bạch và bình đẳng trong việc tiếp cận nguồn lực. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang phối hợp với các địa phương xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu doanh nghiệp toàn quốc, từ đó giúp các chính sách hỗ trợ được phân bổ công bằng, đúng đối tượng, đúng thời điểm.
Ngoài ra, nhiều ứng dụng công nghệ cũng được triển khai trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh, khai báo thuế và làm thủ tục hành chính, giúp DNNVV tiết kiệm thời gian, giảm chi phí và hạn chế tình trạng “xin – cho” trong thực thi chính sách.
Kỳ vọng vào sự phục hồi và bứt phá
Những chính sách mới được ban hành trong thời gian gần đây cho thấy nỗ lực mạnh mẽ của Chính phủ trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ và vừa vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất và phát triển bền vững. Trong giai đoạn tới, nếu các chính sách này tiếp tục được thực hiện hiệu quả và đồng bộ, DNNVV không chỉ khẳng định vai trò trụ cột trong nền kinh tế nội địa mà còn có thể vươn ra quốc tế, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Từ việc hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế, chuyển đổi số cho đến mở rộng thị trường và thúc đẩy khởi nghiệp, loạt chính sách mới mở đường cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển đang mở ra cánh cửa mới, tạo nền tảng vững chắc cho một hệ sinh thái kinh doanh năng động, hiện đại và cạnh tranh hơn trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.