Giữa Hà Nội có một cây đa rất đặc biệt. Đây không chỉ là một thắng cảnh trong lành để mọi người nghỉ ngơi khi đến thăm Công viên Thống Nhất mà nó còn mang một giá trị lịch sử vô cùng ý nghĩa. Đó là cây đa Bác Hồ, một kỷ vật thiêng liêng trong lòng người dân Hà Thành.
Cây đa Bác Hồ nằm trên bán đảo Dừa phía Nam Công viên Thống Nhất. Chỉ mới trải qua “tuổi đời” hơn nửa thế kỷ nhưng những cành đào đã vươn xa, phủ kín cả một vùng công viên.
Cây đa cao khoảng 20m, có một thân chính và nhiều thân phụ quay ra nhiều hướng. Xung quanh cây được xây tròn bằng nhiều viên gạch và bên trong là lớp sỏi để đảm bảo cảnh quan cũng như hạn chế rác thải, dị vật lọt xuống đất làm ảnh hưởng đến cây.
Cây đa Bác Hồ được trồng tại Công viên Thống Nhất, quận Đống Đa, Hà Nội. Ảnh: Phương Linh – Nguyễn Tùng.
Dù đã trải qua đợt rệp sáp nặng vào năm 2014 và trải qua những trận mưa giông vào tháng 5 nhưng cây đa vẫn phát triển xanh tốt, xum xuê.
Cây đa Bác Hồ do chính Chủ tịch Hồ Chí Minh trồng vào năm Canh Tý 1960. Năm đó, Bác Hồ đã kêu gọi cả nước tham gia hưởng ứng phong trào “Tết trồng cây”, mở ra một mùa xuân ấm no, hạnh phúc. .
Trong không khí nhân dân cả nước hân hoan thực hiện “Cuộc vận động”, Bác Hồ đã tiên phong cầm xẻng vun xới những mầm cây đầu tiên ở Công viên Thống Nhất.
Nhắc đến khoảng thời gian đó, ông Bình (67 tuổi), một người dân sống lâu năm ở Công viên Thống Nhất nhớ lại: “Những ngày chiến tranh, có lúc máy bay Mỹ ném bom xuống Hà Nội, người dân thành phố chạy tản cư. Sau đó, tháng 1 năm 1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến đây trồng cây.
Lúc bấy giờ rộ lên phong trào trồng cây tạo bóng mát. Bác Hồ về đây trồng cây không chỉ để phát động phong trào “Tết trồng cây” mà còn để mọi người mỗi khi đến công viên đều nhớ đến những bài học Bác đã dạy.
Từ một mầm nhỏ, sau hơn 60 năm, cây đa đã trở nên xum xuê, tỏa bóng mát cả một vùng. Ảnh: Phương Linh – Nguyễn Tùng.
Khi đó ông Bình mới chỉ là một đứa trẻ, bao nhiêu kỷ niệm đã phai mờ theo năm tháng, nhưng hình ảnh về ngày “Tết trồng cây” lịch sử của dân tộc vẫn còn in sâu trong tâm trí ông.
Cũng như bao người dân xung quanh, ông Bình rất thích không gian xung quanh cây đa Bác Hồ: “Suốt từ năm 1960 đến nay, cây cứ lớn dần lên, tán cũng ngày càng xum xuê”.
Sau khi tập thể dục vài vòng quanh công viên, anh Bình (phải) cùng một vài người bạn ngồi dưới gốc cây nghỉ ngơi, hóng mát. Ảnh: Phương Linh – Nguyễn Tùng.
Tuy nhiên, không phải ai cũng như ông Bình, biết được những giá trị lịch sử to lớn này. Anh Trần Văn Thắng (33 tuổi), công nhân môi trường công viên chia sẻ: “Không phải ai cũng có ý thức, một số ít người biết, tập thể dục ở đây sẽ cẩn thận, cẩn thận và có ý thức. Nhưng đa số người qua đây thường xả rác” bừa bãi, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh gốc cây ”.
Cây đa được coi là di tích lịch sử vô cùng quý giá mà Bác Hồ để lại nên hàng ngày Bác đều quét dọn sạch sẽ khu vực xung quanh. Khu vực này hầu như luôn được giữ sạch sẽ và thoáng mát.
Trong thời kỳ kháng chiến gian khổ, Bác Hồ đã chọn trồng cây đa, hướng cây dừa như một cách thể hiện tình yêu của Người đối với miền Nam thân yêu. Ảnh: Phương Linh – Nguyễn Tùng.
Dừng chân ở hàng ghế đá bên gốc cây, phóng tầm mắt ra hồ Bảy Mẫu, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh hàng dừa xanh.
Cây nằm ở phía Nam của công viên, mặt tiền hướng ra cây dừa, có lẽ vì vậy mà “cái nhìn” thân thương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với miền Nam Tổ quốc. Bác luôn canh cánh trong lòng về một “miền Nam ruột thịt”.