Theo đó, bệnh đậu khỉ (Monkey pox) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng gây thành dịch, do vi rút đậu khỉ gây ra. Bệnh có nguồn gốc từ Châu Phi, lây truyền từ động vật sang người và từ người này sang người khác khi tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, quan hệ tình dục, các giọt đường hô hấp, vật thể của người. bị nhiễm và lây truyền từ mẹ sang con.
Các triệu chứng chính của bệnh là sốt, nổi mụn nước, nổi hạch ngoại vi, có thể biến chứng nặng dẫn đến tử vong.
Phân biệt bệnh đậu khỉ, bệnh thủy đậu, bệnh tay chân miệng và bệnh mụn rộp lan tỏa
– Bệnh đậu mùa khỉ: Ban có xu hướng phát ban, thường thấy ở mặt, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Phát ban có thể ở màng nhầy của mắt và miệng. Phát ban xuất hiện ở cùng một lứa tuổi, cùng một lúc; Mụn nước đơn lẻ hoặc có thể tạo thành từng đám trên da.
– Bệnh đậu mùa: Phát ban theo trình tự: mặt – bàn tay, cẳng tay – thân mình. Phát ban xuất hiện sau 2-3 ngày đầu.
– Bệnh thủy đậu: Ban đầu tiên xuất hiện ở mặt và thân mình, nhanh chóng lan ra khắp cơ thể. Ban xuất hiện ở các độ tuổi khác nhau và vào các thời điểm khác nhau.
Phân biệt bệnh đậu mùa khỉ và các bệnh khác. Ảnh: Bộ Y tế
– Tay chân miệng: Loét miệng, phát ban da ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối, mông. Ban xuất hiện nhiều lứa tuổi, một số ban không rõ ràng hoặc chỉ loét miệng.
– Mụn rộp lan tỏa: Thường xuất hiện ở niêm mạc miệng và sinh dục, sau đó nhanh chóng lây lan ra toàn thân. Các mụn nước mọc thành từng đám, đau rát và vỡ ra nhanh chóng.
Theo Bộ Y tế, bệnh đậu khỉ tiến triển chậm, trong khi bệnh đậu mùa, thủy đậu, tay chân miệng và Herpes lan tỏa tiến triển nhanh. Kích thước nốt ban của bệnh thủy đậu hay trái rạ đều giống nhau, từ 5-10mm, còn ban tay chân miệng hay Herpes lan tỏa thì nhỏ hơn, chỉ 2-3mm.
Phát ban thủy đậu cũng kéo dài hơn, 2-4 tuần, trong khi phát ban thủy đậu kéo dài 1-2 tuần, phát ban tay chân miệng kéo dài dưới 7 ngày, và phát ban Herpes lan tỏa nhanh chóng bùng phát sau 3-4 ngày.
Điểm chung của các bệnh này, trừ mụn rộp lan tỏa, tất cả bệnh nhân đều bị sốt.
Ngoài sốt, bệnh đậu mùa khỉ còn bị nổi hạch ngoại vi, còn bệnh đậu mùa thì sốt, tiêu chảy, đau mình, mệt mỏi. Sốt thủy đậu, mệt mỏi. Bệnh tay chân miệng là sốt, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy.
Do phát ban, các bệnh này có thể để lại sẹo. Cụ thể, bệnh đậu khỉ có thể để lại sẹo rỗ. Bệnh đậu mùa có thể để lại sẹo rỗ sâu. Bệnh thủy đậu, có thể để lại sẹo lõm nông. Bệnh tay chân miệng để lại vết thâm, rất ít khi bị loét hoặc bội nhiễm. Mụn rộp lan rộng có thể để lại vết thâm.
Các giai đoạn của bệnh đậu mùa khỉ
Hướng dẫn của Bộ Y tế nêu rõ các giai đoạn của bệnh đậu mùa khỉ như sau:
– Thời gian ủ bệnh: 6 – 13 ngày (dao động từ 5 – 21 ngày): Người nhiễm bệnh không có triệu chứng, không lây nhiễm.
Hình minh họa một lọ vắc xin đậu mùa khỉ. Ảnh: REUTERS
– Giai đoạn khởi phát: từ 1 – 5 ngày với triệu chứng chính là sốt và nổi hạch toàn thân. Kèm theo đó người bệnh có thể đau đầu, mệt mỏi, ớn lạnh, đau họng, đau cơ. Virus có thể lây lan sang người khác từ giai đoạn này.
– Giai đoạn toàn phát: đặc trưng bởi các nốt ban trên da, thường từ 1 đến 3 ngày sau khi sốt, với các đặc điểm sau:
Vị trí: ban có xu hướng li tâm, hay gặp ở mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Phát ban cũng có thể xuất hiện trên miệng, mắt và bộ phận sinh dục.
Tiến triển của phát ban: tuần tự từ dát (tổn thương có nền phẳng) đến sẩn (tổn thương cứng hơi gồ lên), sau đó đến mụn nước (tổn thương chứa dịch trong), mụn mủ (tổn thương chứa nhiều dịch vàng), vảy khô, bong tróc và có thể để lại sẹo .
Kích thước tổn thương da: trung bình từ 0,5 – 1cm.
Số lượng tổn thương da của mỗi người có thể từ vài nốt đến dày đặc. Trong trường hợp nặng, các tổn thương có thể liên kết lại thành các mảng da tổn thương lớn.
Giai đoạn hồi phục: Các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần rồi tự khỏi. Bệnh nhân không có triệu chứng lâm sàng, các vết sẹo trên da có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và không có nguy cơ lây nhiễm cho người khác.