Các nhà sinh vật học đã tìm thấy một loài cây nắp ấm săn mồi theo cách chưa từng thấy ở miền bắc Indonesia.
Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí PhytoKeys Vào ngày 22 tháng 6, một loài cây nắp ấm mới – tên là Nepenthes pudica – sống trên đảo Borneo thuộc tỉnh Bắc Kalimantan của Indonesia.
Thông thường, cây nắp ấm tạo ra những chiếc bẫy hình ống với bề mặt trơn trượt trên mặt đất hoặc trên cây, khiến cho bất kỳ loại côn trùng nào không may chui vào bên trong khó có thể trèo ra ngoài. Cuối cùng, con mồi mắc kẹt bị giết và hòa tan trong dịch tiêu hóa ở đáy ống.
Nhà thực vật học Martin Dančák tại Đại học Palacký Olomouc ở Cộng hòa Séc, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Tuy nhiên, Nepenthes pudica khác với tất cả các cây nắp ấm đã biết. “Nó đặt những chiếc bẫy dài tới 11cm dưới lòng đất, nơi chúng được hình thành trực tiếp trong đất hoặc trong hang, và bẫy những động vật sống dưới lòng đất, thường là kiến, ve và bọ cánh cứng.”
Đây là lần đầu tiên một loài cây nắp ấm được quan sát để săn mồi như thế này, và có vẻ như điều đó đã mang lại cho nó một lợi thế tiến hóa.
Bẫy của Nepenthes pudica hình thành trực tiếp trong đất hoặc bên trong các hang ngầm. Hình ảnh: Martin Dančák
“Chiến lược sinh tồn của Nepenthes pudica có thể được coi là một sự thích nghi tiến hóa có lợi. Vì cây ăn thịt phụ thuộc nhiều vào con mồi để cung cấp các chất dinh dưỡng hữu cơ cần thiết cho sự tăng trưởng và sinh sản, áp lực của chọn lọc tự nhiên có thể ảnh hưởng đến các đặc điểm liên quan đến bắt mồi, vì vậy hãy đặt bẫy dưới lòng đất sẽ giúp chúng tránh được sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các loài săn mồi khác, cũng như hạn chế những ràng buộc về môi trường có thể có trong rừng ”, nhóm nghiên cứu viết trong báo cáo.
Một điều thú vị nữa là dù săn mồi dưới lòng đất nhưng Nepenthes pudica lại sống trong môi trường núi cao cách mực nước biển khoảng 1.100 – 1.300 m.
Đồng tác giả nghiên cứu Michal cho biết: “Chúng tôi đưa ra giả thuyết rằng các hốc ngầm có điều kiện môi trường ổn định hơn, bao gồm cả độ ẩm, và có lẽ cũng có nhiều con mồi tiềm năng hơn trong thời kỳ khô hạn”. Golos, một nhà sinh vật học thực vật tại Đại học Bristol của Anh cho biết thêm.
Khám phá mới có ý nghĩa đối với các nỗ lực bảo tồn thiên nhiên ở Borneo vì nó khẳng định tầm quan trọng của hòn đảo như một điểm nóng đa dạng sinh học trên thế giới.
Wewin Tjiasmanto, người đã giúp phát hiện ra loài mới, nhấn mạnh: “Chúng tôi hy vọng rằng việc phát hiện ra loài cây ăn thịt độc đáo này có thể giúp bảo vệ các khu rừng nhiệt đới của Borneo, ít nhất là làm chậm quá trình chuyển đổi rừng nguyên sinh thành các đồn điền cọ dầu”.
Doãn Đường (Theo ScienceAlert)