Đi một chuyến về miền Tây, tôi mời bạn. Khám phá Cô Út Cà Mau để thấy đẹp đến nao lòng với những cánh rừng đước bạt ngàn, những cây mắm xanh bén rễ trên vùng đất phù sa mở rộng thêm ranh giới.
Về nhà chơi, lúc nào cũng đầy tôm cua!
1. Ra trường, yêu một chàng trai Sài Gòn, tôi trở thành công dân của “thành phố không bao giờ ngủ” với hơn chín triệu dân. Nhịp sống Sài Gòn hối hả, tất bật, bộn bề khiến tôi nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn, thật bình yên biết bao. Để rồi khi lắng lại những xô bồ, hối hả thường ngày qua những tấm lòng hào hiệp, những cây cỏ vẫn đang góp những hành động nhỏ bé của mình để làm Sài Gòn đẹp hơn trong khói bụi, tắc đường, hay cảnh người người “bơi” trong mùa mưa, những càng nhớ tấm lòng của người dân quê mình chân chất, thấm đượm tình làng nghĩa xóm, sau một tiếng đồng hồ đã có mặt mọi người giúp đỡ nhau khi cần.
 |
|
Khu ngã ba sông, gần chợ Đất Mũi |
Ở xóm tôi, những năm chín mươi, gia đình ai cũng nghèo. Điện không có, lộ bê tông lại càng xa hoa. Buồn bã. Nhìn vào lịch, tôi đợi đến thứ bảy để đến nhà bà Sáu xem “tiếng ve” (ti vi). “Giọng nói” đen trắng do pin mở ra, thỉnh thoảng có hạt vừng, phải lấy tay vỗ nhẹ vào màn hình vài lần nó mới trở lại bình thường, nhưng niềm vui của lũ trẻ chúng tôi, kể cả những người lớn trong khu vực lân cận. Em thích nhất là hè đến được ở nhà đi học bơi lặn rồi đến nhà bà Sáu xem “Tế thiên” bảy mươi hai phép lạ, vui mắt. Đôi khi trên đường về nhà, bọn trẻ chúng tôi làm một trò biến hóa kiểu “thập phần cẩu thả, quán tính” theo kiểu của Thiên Cung ồn ào náo nhiệt, giờ mỗi lần nói đến đều phá lên cười.
Gương mặt bà Sáu nhân hậu. Cô ấy không mắng chúng tôi khi vừa xem “múa giọng” vừa nói đùa. Có khi bà Sáu còn luộc chuối hoặc luộc bắp cho chúng tôi ăn. Bà Sáu góa chồng, ông hy sinh vào Tết Mậu Thân năm 1968 trong một trận càn của địch, lúc đó bà mới ngoài ba mươi tuổi. Cô đây rồi, cánh đồng rộng lớn do một tay cô trồng. Bà Sáu đã từng nói với người lớn chúng ta rằng, hãy mặc kệ bọn trẻ con, ồn ào như vậy cho vui nhà. Còn nữa, tôi già rồi, chắc mấy ông này có người chống gậy. Lớn lên tôi mới hiểu được hai lời bà Sáu chống gậy nói. Nhưng đúng là khi bà mất, Tý không chống gậy mà vác lư hương tiễn bà ra đồng ngủ.
2. Đất có lề nông, có thói! Trước khi chuyển sang nuôi trồng thủy sản, quê tôi có nghề đánh bắt cá ruộng vào mùa khô sau Tết Nguyên đán. Việc quay chụp thường diễn ra vào lúc rạng sáng, nhiều ruộng rộng, chủ quán net phải chuẩn bị mọi thứ từ chiều ngày hôm trước. Mỗi khi chụp ảnh, hàng xóm xúm vào chọn cá để kịp cân cho thương lái. Loại nào không bán được, người ta chia nhau làm nước mắm phơi hoặc ủ chua để ăn dần. Nhà này chụp, mấy hôm lại sang nhà khác, cứ thế cùng nhau thả cá, thật là vui. Bọn trẻ chúng tôi cũng bận theo dõi người lớn. Có một anh chàng vì vướng phải mớ cá rô đồng nên bị đâm vào tay, khóc sưng cả mắt, nhưng chúng tôi không sợ. Hồi đó, chúng tôi hay khoe với nhau sau khi chụp ảnh, có tiền mẹ đưa đi chợ mua nhẫn vàng đeo, hay sắm sửa đồ đạc trong nhà.
Tình làng, nghĩa xóm gắn bó với nhau qua câu chuyện miếng ăn, câu chuyện con cá, hũ mắm hay khi những người nông dân ngồi buôn dưa chuột với nhau. Nam, trong cơn say, đôi khi có lời qua tiếng lại nhưng khi tỉnh dậy vẫn thấy Ba, chú Tư… như chưa có chuyện gì xảy ra. Rồi họ vẫn rủ nhau đi uống chè ăn sáng, nhắc bữa cơm gia đình chú Sáu, các bà nấu nồi cháo cá lóc nước cốt dừa, ăn no nê.
Người miền Tây thì cái gì cũng bỏ qua, chỉ bán anh em xa, mua láng giềng gần là không bỏ qua, chơi với nhau thật thà như đếm.
 |
|
Cà Mau mỗi ngày một mới |
Người miền Tây dễ thương quá!
3. Thuở nhỏ sức yếu, khi trở trời thì ngã bệnh. Cảm thấy khó chịu trong người, tôi chạy sang nhà bà Tư Múi xin chém gió. Vài động tác thoa dầu, dùng lược chải đầu, vò mạnh vài cái rồi xông hơi cho mẹ vài lần, tôi thấy khỏe mạnh trở lại. Bà Tú cũng là người làm vườn, sinh ra nhiều người trong làng. Cô ấy thường nói rằng gia đình cô ấy, từ mẹ đẻ đến mẹ đẻ của cô ấy đều biết cách đỡ đẻ. Có được làn da trắng và mái tóc dài như bây giờ, mẹ nói tôi cũng nhờ bà Tư cho mát tay. Bà Tư thường dặn tôi phải chăm chỉ học hành, mai này lớn lên sẽ làm bác sĩ đỡ đẻ cho phụ nữ thôn Bào Hàm, nhưng bà đã già, không còn tay chân khỏe mạnh, giờ cái gì cũng hiện đại. Có lẽ do bà Tư “ế” nên giờ mới thành bác sĩ, nhưng dốt như mẹ tôi, mẹ tôi thường chọc tôi khi thấy tôi mang về nhà bằng khen của giám đốc bệnh viện.
\N
Nhiều người ở xóm tôi đi học dở dang, phần vì xa trường, phần vì nghèo khó, phải bươn chải kiếm sống sớm. Ở tuổi chúng tôi, các em đều nghỉ học, chỉ có tôi cố gắng “cuốc bộ” mỗi ngày 30 km để tìm con chữ. Qua những cánh đồng khô hạn, qua những mảnh vườn um tùm, qua cơn mưa đầu mùa, qua nỗi sợ hãi, tôi về nhà với nồi cơm nóng hổi của mẹ đang đợi tôi. Vì vậy, khi nghe tin tôi đậu đại học, bà Tư chống gậy lom khom đến. Con gái ngoan nhất xóm, bà Tư khen. Hóa ra, người dân quê tôi cũng say mê học hành, chỉ có điều thời chưa tạo nên những anh hùng chữ nghĩa mà anh hùng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, quê hương tôi no đủ. Vì vậy, mỗi khi nghe ai đó nói “thung lũng tri thức”, tôi lại ghét bỏ.
4. Mẹ tôi đã chăm sóc tôi sinh nở. Dịch bệnh Covid-19 bùng phát, cô kẹt lại Sài Gòn. Mẹ buồn. Nghe trong giọng nói của mẹ tôi mỗi lần gọi về nhà cho cháu nội, lòng đầy nỗi nhớ!
Quê hương dẫu xa xôi nhưng lòng ai vẫn còn đó với bao niềm thương nhớ in sâu trong đáy mắt!
Đối với mẹ, Cà Mau là nơi chứa đựng tuổi thơ gian khổ vì 5 đứa con thơ. Với tôi, Cà Mau như dòng máu nóng, thấm sâu vào huyết quản. Cà Mau, nơi anh em chúng ta đã đủ lông đủ cánh bay nhảy với cuộc đời. Cà Mau, nơi tôi mong được trở lại để mỗi chiều được quây quần bên mâm cơm dù chỉ có cây trâm với vài miếng tóp mỡ.
Ông bà và bố mẹ tôi đều là nông dân.
Tôi sinh ra và lớn lên ở Cà Mau.
Tôi từ Cà Mau vào Sài Gòn lập nghiệp!
Tôi hạnh phúc khi quê hương tôi khoác lên mình chiếc áo mới!
Gặp lại đám bạn thời cấp 3 mà tôi đặt tên là nhóm “Anh Ba Khiết”, hè này tôi về, tụ tập ăn uống ngon lành. Người ta nói Đất Mũi bây giờ đẹp quá! Thay da đổi thịt từ phong cảnh đến kiến trúc. Lần này, chúng ta hãy cùng nhau làm một chuyến trở lại Đất Mũi.
Vâng, tôi hứa với họ.
Mùi ba khía muối ngon, thèm quá… Cà Mau ơi!