Cụ thể, sau phiên đấu thầu tín phiếu 10.000 tỷ đồng kỳ hạn 7 ngày và chỉ có 200 tỷ đồng được khớp lệnh (rút ra) với lãi suất trúng thầu 0,3% / năm vào ngày 21/6, liên tiếp trong các phiên ngày 22/6 và Ngày 23/6, Ngân hàng Nhà nước rút lần lượt 19.400 tỷ đồng và gần 30.000 tỷ đồng với lãi suất lên tới 0,7% dù cùng kỳ hạn 7 ngày.
Như vậy, gần 50.000 tỷ đồng trong hệ thống ngân hàng đã được Ngân hàng Nhà nước hút sạch qua kênh tín phiếu chỉ trong 3 phiên giao dịch vừa qua. Con số này cùng với lãi suất trúng thầu tăng mạnh trong 2 phiên gần đây cho thấy hoạt động hút tiền của nhà điều hành rất quyết liệt.
Nếu cộng thêm lượng tiền rút qua kênh bán ngoại tệ có kỳ hạn thì lượng thanh khoản mà Ngân hàng Nhà nước đang có và dự kiến rút ra khỏi hệ thống là rất lớn.
Theo báo cáo phân tích mới đây của Chứng khoán Rồng Việt, Ngân hàng Nhà nước đã bán ra khoảng 7 tỷ USD theo phương thức kỳ hạn 3 tháng không hủy ngang. Con số này theo cập nhật của chuyên gia phân tích đã lên tới khoảng 11 – 12 tỷ USD, tương đương 256.000 – 279.000 tỷ đồng, sẽ được rút ra khi đến hạn thanh toán.
Trước đó, phiên giao dịch ngày 21/6 đã chứng kiến một động thái đáng chú ý của hệ thống tài chính Việt Nam khi NHNN chính thức quay trở lại kênh tín phiếu sau 2 năm liên tiếp nằm trong tình trạng đóng băng. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước bán 200 tỷ đồng tín phiếu kỳ hạn 7 ngày với lãi suất 0,3% / năm, tương ứng lượng hút ròng 200 tỷ đồng qua kênh này.
Đây là bước đi đặc biệt của nhà điều hành khi trước đó liên tục “thả” kênh này để duy trì thanh khoản hệ thống, chủ động giữ lãi suất siêu thấp trong và sau đại dịch Covid.
Kênh tín phiếu bị “đóng băng” từ giữa tháng 6/2020 đến nay (Nguồn: BVSC)
Vì sao Ngân hàng Nhà nước đẩy nhanh việc rút tiền?
Khi hệ thống thiếu tiền, lãi suất liên ngân hàng tăng vọt, nếu mức lãi suất này chạm trần mục tiêu, NHNN sẽ bơm thanh khoản bằng hai công cụ: repo giấy tờ có giá hoặc chiết khấu.
Ngược lại, khi hệ thống thừa tiền, lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh, nếu giảm “lỗ” xuống đáy mục tiêu, NHNN sẽ hút tiền về bằng cách bán bớt tín phiếu. Khi đó, tiền sẽ chảy về Ngân hàng Nhà nước, hệ thống giảm lượng tiền dư thừa, lãi suất liên ngân hàng sẽ tăng trở lại vào vùng mục tiêu.
Trong năm 2018, NHNN đã tích cực mua vào USD, tương ứng với một lượng lớn VND liên tục được đẩy vào nền kinh tế. Để trung hòa lượng tiền này, trước năm 2020, NHNN bước đầu tích cực hút tiền trên thị trường mở để tạm cân bằng bằng cách duy trì lãi suất tín phiếu, thậm chí có lúc có kỳ hạn 3 tháng. Nhưng do ảnh hưởng của dịch bệnh, để hỗ trợ thanh khoản và giảm lãi suất, NHNN đã quyết định dừng hoạt động trên kênh tín phiếu, chủ động duy trì lượng dư thừa thanh khoản rất lớn trong hệ thống ngân hàng, khiến lãi suất giảm. . liên ngân hàng liên tục gần 0 trong gần 1 năm qua.
Sau hơn 2 năm đóng băng, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức sử dụng trở lại công cụ này với thái độ quyết liệt. Điều này báo hiệu khả năng điều chỉnh chính sách tiền tệ của nhà điều hành sau một thời gian dài nới lỏng.
Việc chính thức mở lại kênh hút tiền của NHNN diễn ra trong bối cảnh thanh khoản hệ thống liên tục dư thừa khiến lãi suất VND liên ngân hàng giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 4/2021, trong khi lãi suất liên ngân hàng giảm xuống mức thấp nhất. kể từ tháng 4 năm 2021. USD liên tục chịu áp lực tăng giá do ảnh hưởng từ quyết định của Fed.
Theo đó, chênh lệch lãi suất VND và USD trên thị trường 2 liên tục giảm, thậm chí đi vào vùng âm vào cuối tháng 5, đầu tháng 6, nhất là các kỳ hạn ngắn.
Theo giới phân tích, thanh khoản toàn hệ thống dư thừa và lãi suất VND liên ngân hàng giảm sâu một phần do hạn mức tăng trưởng tín dụng không còn nhiều và tăng trưởng huy động phục hồi mặc dù số dư vốn trên thị trường 1 đạt mức thấp. nhiều nhất trong nhiều năm. Ngoài ra, để hỗ trợ nền kinh tế, NHNN đã nỗ lực duy trì lãi suất chính sách của Việt Nam, dẫn đến áp lực lên dòng vốn USD và theo đó là tỷ giá hối đoái.
Thực tế, tỷ giá USD liên tục biến động mạnh trong tháng 5 và đầu tháng 6, trái ngược hoàn toàn với sự ổn định được duy trì trong những năm trước đó. So với mức thấp nhất ghi nhận được gần cuối tháng 1, tỷ giá USD / VND tại các ngân hàng đã tăng khoảng 2,5%. Trong khi giá USD trên thị trường tự do tiếp tục duy trì quanh mức 23.950 – 24.000 đồng / USD, tương đương mức tăng khoảng 1,6% so với cuối năm 2021.
Diễn biến này buộc Ngân hàng Nhà nước phải có những biện pháp can thiệp để ổn định thị trường như thay đổi tỷ giá bán USD cũng như bán ngoại tệ để hỗ trợ nhu cầu thị trường.
Trao đổi với báo chí về việc điều hành tỷ giá trong thời gian tới, ông Phạm Chí Quang – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, NHNN sẽ tăng tần suất can thiệp bán ngoại tệ để sẵn sàng bổ sung nguồn vốn. cung ứng ngoại tệ ra thị trường thường xuyên hơn, tạo điều kiện cho hệ thống tổ chức tín dụng đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của tổ chức, cá nhân, kể cả nhu cầu ngoại tệ nhập khẩu. Nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất kinh doanh trong nước và xuất khẩu, góp phần bình ổn thị trường, hỗ trợ phục hồi kinh tế.