Các ý kiến thảo luận đều thống nhất quan điểm ban hành quy chế, bởi thực tế cho thấy, các hành vi cản trở hoạt động tố tụng ngày càng nhiều, có chiều hướng gia tăng, gây khó khăn cho việc giải quyết vụ án. ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giải quyết vụ án của các cơ quan, người có thẩm quyền, tính tôn nghiêm và thẩm quyền của ngành tư pháp.
Đặt câu hỏi, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thụy Anh hỏi việc tòa án, thẩm phán ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính có phải là quyết định hành chính hay không; và nếu là quyết định hành chính thì cơ chế giải quyết khiếu nại, khiếu kiện như thế nào?
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới băn khoăn về dự thảo quy định khi tòa thụ lý hồ sơ thì thẩm quyền xử phạt không còn thuộc công an nhân dân. Tuy nhiên, thực tế có những hành vi cản trở hoạt động tố tụng vẫn không chỉ diễn ra trong phiên tòa mà còn diễn ra ngoài phiên tòa, mọi lúc, mọi nơi.
Không giao thẩm quyền xử phạt cho Chủ tịch UBND là không ổn. Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh băn khoăn thi hành án có phải là khâu tố tụng không và nếu có hành vi cản trở thì có thuộc phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh này không?
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng đề nghị làm rõ hành vi cản trở việc thi hành án vì còn nhiều vướng mắc, phức tạp. “Đã đền bù giải tỏa nhưng đến ngày cưỡng chế lại có văn bản của cơ quan này, cơ quan kia ra thông báo dừng, xem xét; can thiệp trực tiếp bằng văn bản, không nói chuyện can thiệp nặc danh ”- ông Vương Đình Huệ lưu ý.
Ngoài ra, theo Chủ tịch Quốc hội, dự thảo yêu cầu “chuyển ngay” văn bản, Luật Xử lý vi phạm hành chính có rõ ràng là “chuyển ngay” hay không? Không chuyển giao ngay có cấu thành vi phạm hành chính và bị xử lý không? Sau đó, khi tôi nhận được hồ sơ nhưng không xử lý thì tôi phải giải quyết như thế nào?
“Nhìn chung, quy định không chặt chẽ về việc này. Nhiều khi chuyển xong thì nó biến mất. Các cơ quan đôi khi quy định bằng quy chế phối hợp, nhưng nói thật là không chặt chẽ. hoặc những vấn đề cấp bách hơn chưa được ưu tiên xử lý trước ”, ông Vương Đình Huệ nói.
Cũng tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đề nghị pháp lệnh tham khảo rõ hơn các chế tài trong Luật Xử lý vi phạm hành chính để bảo đảm cơ sở pháp lý và tính thống nhất.
Bà Đặng Hoàng Oanh cũng cho rằng, một số hành vi có mức xử phạt trong dự thảo nặng hơn hoặc nhẹ hơn về cả hình thức phạt chính và phạt bổ sung so với các nghị định của Chính phủ liên quan.
Giải trình những vấn đề đặt ra, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Trí Tuệ cho biết, Luật Xử lý vi phạm hành chính đã giao Chính phủ hướng dẫn tại Nghị định 82 và Nghị định 71 và khâu thi hành án đã giải quyết xong. quyết định, do đó sắc lệnh này không được đề cập.
Còn quy định chuyển hồ sơ theo luật thì tối đa 7 ngày, nếu có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan công an khởi tố, nếu không sẽ trả lại để xử lý hành chính. Trường hợp tiếp nhận hồ sơ mà không thực hiện, vi phạm trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức thì tùy theo mức độ sẽ bị xử lý hoặc xử lý ở mức cao hơn.
Về việc không giao thẩm quyền xử phạt cho Chủ tịch UBND, Phó Chánh án TAND Tối cao cho biết lý do đã được nêu rõ trong báo cáo, theo đó, nếu giao thẩm quyền cho Chủ tịch UBND TP. Ủy ban xử phạt các hành vi cản trở tố tụng sẽ trái với một số quy định và không phù hợp với thực tiễn hiện nay, nhất là đối với các vụ việc liên quan đến bí mật quân sự và quân nhân. Dự thảo phân định thẩm quyền này đối với Công an nhân dân, Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự. Tuy nhiên, nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân thì Ban soạn thảo xin chấp nhận, nhưng cũng có trường hợp ngoại lệ.
Báo cáo làm rõ thêm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy cho biết, liên quan đến quyết định xử phạt của tòa án có khiếu nại, khởi kiện, Điều 15 Luật Xử lý vi phạm hành chính nêu rõ: Khiếu nại thì Luật tố cáo và cơ quan ra quyết định lần 1, lần 2 thì cơ quan cấp trên giải quyết. Điều 30 của Luật cũng loại trừ 4 quyết định, trong đó có quyết định xử phạt vi phạm tố tụng của Tòa án.
Lý giải tại sao mức xử phạt trong Pháp lệnh lại cao hơn hoặc thấp hơn một số hành vi so với Nghị định của Chính phủ, bà Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh, dự thảo chỉ quy định nhóm hành vi theo 3 bộ luật tố tụng. hình sự, dân sự, hành chính, nhưng không vượt quá. Mức phạt cũng theo nghị định “lim” của Chính phủ.
Phát biểu tại phiên họp, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình nêu rõ lý do tại sao hình phạt trong lĩnh vực tư pháp lại nặng hơn hành vi thông thường. “Ví dụ, việc đánh người gây thương tích đã được quy định trong luật hình sự, nhưng khi công an, kiểm sát đánh người thì đó là hành vi nghiêm trọng, phải nghiêm trị. Hoặc trường hợp làm tài liệu giả, trường hợp bình thường thì có thể xử lý nhẹ hơn, nhưng cơ quan tố tụng làm giả tài liệu liên quan đến tính mạng con người nên phải xử lý nặng hơn ”.
Ông Nguyễn Hòa Bình cũng khẳng định, mức xử phạt được thiết kế theo khung quy định và áp dụng có thể ở mức tối đa theo quy định của pháp luật, nhưng không vượt quá thẩm quyền.
Trước băn khoăn về việc không giao thẩm quyền cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho rằng, ban soạn thảo cần tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhưng cũng có trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn khi Ủy ban nhân dân là một bên trong vụ án.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định yêu cầu các cơ quan khẩn trương phối hợp tiếp thu, rà soát, hoàn thiện dự thảo để Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua ngay tại phiên họp chuyên đề. Việc này dự kiến vào sáng ngày 18/8.