Tìm hiểu về bánh nậm, nhiều người đã trải qua hơn nửa thế kỷ làm bánh cũng không thể lý giải được cái tên độc đáo của nó. Chỉ biết rằng Bánh Nam đã in sâu vào tâm trí của bao thế hệ người dân xứ Huế qua câu hát ru: “Chiều chiều đi bánh nậm”. Đến nay, món ngon này đã trở thành đặc sản hút hồn du khách mỗi khi ghé thăm vùng đất Cố đô.
Tuy được làm từ những nguyên liệu đơn giản như bột gạo, tôm, thịt,… nhưng để làm ra một chiếc bánh nậm chuẩn vị Huế cũng đòi hỏi sự kỳ công và khéo léo. Cụ thể, bột làm bánh phải được đong với tỷ lệ bột và nước chính xác. Trong khi luộc, người làm cần khuấy đều tay để bột bánh có độ dẻo vừa phải, không bị nhão hay khô. Đây là công đoạn quan trọng vì nó quyết định độ mềm và mùi thơm đặc trưng của bánh nậm.
Công đoạn gói bánh cũng rất tỉ mỉ. Lá chuối rửa sạch rồi cắt dọc thành hai lớp lá trên và dưới. Tiếp theo, người làm thoa dầu ăn chống dính và tráng một lớp bột mỏng ở giữa. Nhân bánh gồm tôm và thịt heo cũng được dàn đều theo chiều dài của miếng bột. Sau đó, bánh sẽ được gói theo hình chữ nhật sao cho vuông vắn và đẹp mắt nhất.
Sau khi gói, bánh sẽ được hấp cách thủy khoảng 20 – 30 phút. Người làm phải biết nấu bánh đúng thời điểm, vì nếu hấp lâu quá bánh sẽ bị nhão và dính vào lá. Bánh Nậm ngon hay không còn phụ thuộc vào tay nghề pha nước chấm. Nước chấm thông thường sẽ gồm hỗn hợp nước mắm, đường pha thêm chút nước cốt chanh, tỏi và ớt xay nhuyễn giúp tăng vị ngọt cho thực khách.
Mở chiếc bánh nậm, thực khách sẽ cảm nhận được từng thớ mịn, vị ngọt bùi của gạo tẻ cùng với vị béo ngậy của tôm thịt ẩn sau từng lớp lá thơm, tất cả hòa quyện vào nhau khiến bất cứ ai cũng phải nao lòng. Đã thưởng thức một lần thì không thể quên được dư vị của món đặc sản này.
Ngày nay, bánh nậm Huế được biến tấu để trở nên đa dạng hơn. Một trong số đó là sự thay đổi nguyên liệu từ tôm, thịt sang đậu xanh hoặc nấm để tạo nên món bánh nậm chay. Phiên bản đặc biệt này thích hợp cho những người ăn chay hoặc yêu thích các món ăn thanh đạm. Ngoài ra, bánh nậm chay còn được người Huế dùng trong mâm cỗ cúng giao thừa, ngày rằm, mùng 1 âm lịch.