Thứ năm, ngày 18 tháng 8 năm 2022, 06:04 sáng
(NSMT) – Lễ hội “Ba giàn” hàng năm quy tụ đông đảo người dân về tham dự. Đây là một trong những lễ hội dân gian truyền thống được xếp vào hàng những lễ hội lớn của cộng đồng người Hoa sinh sống ở Bạc Liêu nói riêng và một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.
Tục “Thị giàn” hay còn gọi là tục “gắp vàng” diễn ra trong những ngày tháng 7 âm lịch. Mỗi mùa Vu Lan về, người dân miền Tây thường tổ chức các lễ cúng quan trọng tại chùa, miếu hoặc tại gia. Tại Bạc Liêu, phần lớn bà con dân tộc Hoa sẽ mang lễ vật đến trước cửa chùa Ông Bổn, miếu, đình, để làm từ thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho phong tục dâng giàn hàng năm.
Miếu Quan Thánh Đế Quân ở trung tâm thị trấn Ngan Dừa, tỉnh Bạc Liêu.
Tục “đưa kèo” là một trong những nghi lễ quan trọng, được thực hiện bởi một “lão làng” có uy tín trong vùng. Theo dân gian, mục đích của những ngày này là cầu cho gia đình bình an, mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa. Trước khi đưa tang sẽ diễn ra nghi lễ mời ông về cõi chết để cầu bình an cũng như một số nghi lễ tâm linh của người Hoa được diễn ra. Tại các tỉnh Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu, tục đưa giàn thường tập trung vào trung tuần tháng 7 âm lịch và thu hút đông đảo người dân đến tham dự, tề tựu như một ngày hội lớn.
Tại Miếu Quan Thánh Đế Quân ở Bạc Liêu, người dân Ngan Dừa sẽ chuẩn bị hành lễ từ ngày 13 âm lịch với lễ vật cũng như quà cho những người bắt được “thẻ vàng”. Đây là loại thẻ được làm bằng gỗ và sơn màu đỏ, trên mỗi thanh sẽ có khắc chữ và ký hiệu để xác định đối chiếu trao đổi. Tùy theo từng lễ hàng năm mà các vật phẩm cũng vô cùng đa dạng và phong phú. Thông thường phần thưởng của các lá bài sẽ là lương thực, thực phẩm cần thiết hoặc may mắn hơn sẽ được đổi ra vàng.
Mọi người chuẩn bị các vật dụng trước khi làm lễ.
Tại đây, người dân Ngan Dừa sẽ chia thành các quân bài có ký hiệu khác nhau, gồm bài thường và bài đụn. Thẻ thông thường có 4 thẻ: muối được đánh dấu bằng chữ M, gạo sẽ được đánh dấu bằng chữ G, thịt sẽ được đánh dấu bằng chữ T và nugg sẽ là chữ C. Thẻ thường sẽ đổi túi gạo. và muối, và thẻ sẽ nhận được com – dạng cốm nổ. Có 3 màu được ngào đường, ép vào khuôn và cắt thành từng que nhỏ. Ngoài ra còn có một loại tre đan hình chóp, thường để treo thức ăn như bánh mì và vài miếng thịt heo quay hoặc vài lon mồi cá… đây sẽ là nhu cầu của chùa và nhà nào. Sau đó xin lại, rồi làm cờ đỏ, ghi tên người cúng và tên quán của họ lên đó.
Vật phẩm của các hộ kinh doanh có nhu cầu dâng lễ.
Giờ lành cũng là lúc tiếng trống báo hiệu bắt đầu vang lên, trên nóc đình sẽ có 2-3 người mang theo thẻ bài được đánh sẵn để ném xuống dòng người phía dưới. Những người tham gia “giật vàng” sẽ tìm được vị trí thuận lợi để có thể giật được nhiều thẻ nhất. Người cao tuổi sẽ được ưu tiên phát thẻ để nhận quà. Tuy không tránh khỏi trầy xước nhưng vì số lượng xóc có giới hạn nên mọi người đều hào hứng tham gia.
Thẻ vàng được khắc các ký hiệu khác nhau để phân biệt quà tặng.
Mọi người chờ lấy thẻ vàng.
Theo anh Kỷ – người dân tham dự lễ hội cho biết: “Ấn tượng đầu tiên là họ rất vui vì lễ hội mang đậm nét văn hóa tâm linh tín ngưỡng của người Hoa, tuy nhiên do quá trình chung sống, hòa hợp. , dần dần Lễ hội đã trở thành một phần của cả một cộng đồng nên ngoài người Hoa, người Kinh, người Khơme đến tham dự thì ngày nay do người dân đã hiểu rõ hơn về lễ hội nên vấn nạn tệ nạn đã hạn chế hơn và hầu như không còn.
Nhìn chung, tục “dâng kèo” từ lâu đã đi vào đời sống văn hóa tinh thần của người Hoa nói riêng và cộng đồng các dân tộc sinh sống trên đất nước Việt Nam nói chung. Từ những phong tục dân gian thông thường, ngày nay nó đã trở thành một lễ hội được tổ chức bài bản, quy củ, được đông đảo nhân dân ủng hộ và luôn chu đáo gìn giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. .
Một số hình ảnh trong lễ hội:
Nguồn ảnh: Century.
Phùng Thảo