Theo dữ liệu công khai, 119 doanh nghiệp chuyên kinh doanh hàng hóa sắp hết hạn đã đăng ký hoạt động trong 12 tháng qua, so với chỉ 92 trong thập kỷ trước. Các cửa hàng này bán hàng hết hộp. Cà phê Nestle 100g với giá 3 nhân dân tệ (0,45 USD) đến chai nước khoáng 5 nhân dân tệ.
Với xu hướng này, Hotmaxx – công ty hàng đầu trong lĩnh vực bán hàng đại trà, đã tăng số lượng nhân viên từ 20 lên hơn 500 người, kể từ khi sự kiện Covid-19 bùng phát vào tháng 1/2020.
Zhang Yi, trưởng nhóm nghiên cứu tại iiMedia, một công ty tư vấn có trụ sở tại Quảng Châu, cho biết: “Một số lượng lớn nhân viên văn phòng tiêu thụ các loại thực phẩm sắp hết hạn sử dụng ở mức cao một cách đáng ngạc nhiên.”
Theo một cuộc khảo sát do iiMedia thực hiện vào cuối năm ngoái, với hơn 1.600 người mua thực phẩm và đồ uống hết hạn sử dụng, 2/3 trong số họ kiếm được hơn 4.000 nhân dân tệ mỗi tháng. Công ty tư vấn coi mức này là mức phân chia “biên độ” giữa nhóm thu nhập thấp và trung bình.
Năm nay, Jane Lu, một nhà môi giới bảo hiểm ở Thượng Hải, bắt đầu chi 600 nhân dân tệ mỗi tháng cho đồ uống nhập khẩu sắp hết hạn sử dụng. Trong khi thông thường, cô phải trả 1.000 USD cho các cửa hàng bán “far date”.
Lu (32 tuổi) cho biết cô quyết định mua như vậy sau khi Covid-19 đóng cửa và sự bất ổn của thị trường bất động sản gây áp lực lên nền kinh tế Trung Quốc. Thu nhập hàng tháng của cô cũng bị ảnh hưởng theo. Lu chia sẻ: “Dù kiếm được bao nhiêu, tôi cũng phải tính toán, cắt tỉa những phần mình có thể”.
Kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 0,4% trong quý II so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này thấp hơn nhiều so với dự kiến và là quý tồi tệ nhất kể từ khi GDP giảm 6,8% trong quý đầu tiên của năm 2020.
Theo khảo sát của iiMedia, những món ăn vặt có hạn sử dụng dài như khoai tây chiên, bò khô thường được nhiều người săn lùng. Các mặt hàng phổ biến khác là các sản phẩm từ sữa và thực phẩm ăn liền gần ngày hết hạn.
Shaun Rein, giám đốc điều hành của Tập đoàn Nghiên cứu Thị trường Trung Quốc (CMR), một công ty tư vấn tại Thượng Hải, cho biết: “Người tiêu dùng đang tìm mua thực phẩm gần hết hạn sử dụng vì chúng có chất lượng tốt mà giá lại rẻ hơn. Ngay bây giờ, mọi người đang tìm cách để tiết kiệm tiền. “
Một yếu tố khác thúc đẩy xu hướng mua hàng “cận ngày” là lượng hàng tồn kho cao, trong khi việc phân phối bị ảnh hưởng bởi các đợt phong tỏa.
David Wang, chủ một cửa hàng thực phẩm giảm giá ở Bắc Kinh, chia sẻ rằng anh đã mua 5.000 chiếc bánh vào tháng 4 với hạn sử dụng chưa đầy một tuần từ một chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh với giá 20 nhân dân tệ mỗi chiếc, sau khi người dân được yêu cầu không ăn hoặc uống ngoài trời. Giá này chỉ bằng một nửa so với giá bình thường.
Wang đã bán lại nó với giá 30 nhân dân tệ mỗi chiếc và “cháy hàng” chỉ sau 3 ngày. Tuy nhiên, một “thương vụ” thành công tương tự có thể khó lặp lại sau khi Bắc Kinh nới lỏng các quy định phòng chống dịch. “Loại hình kinh doanh này khá bấp bênh,” anh nói.
Rein giải thích: “Vấn đề lớn nhất đối với các thương gia là nơi họ có đủ hàng cho những sản phẩm này. Họ chỉ có vài phút chứ không phải ngày để đảm bảo nguồn cung”.
Một giám đốc điều hành của Hotmaxx cho biết, công ty vẫn rất tự tin khi đối mặt với những thách thức đó. Hotmaxx hiện có khoảng 500 cửa hàng tại Trung Quốc, và đang có kế hoạch mở thêm 4.500 cửa hàng vào năm 2025. Ông nói: “Chúng tôi đã phá vỡ hệ thống định giá truyền thống. Rất nhiều thương hiệu muốn hợp tác với chúng tôi.”
Vị giám đốc nói thêm rằng những thách thức về nguồn cung có thể kiểm soát được, đặc biệt là khi những người mua hàng sắp hết hạn sử dụng không quá quan tâm đến các thương hiệu đang giảm giá. Ông nói: “Nếu không có Coca-Cola, chúng tôi sẽ bán Pepsi cho bạn.
Tham khảo Financial Times