Thoát khỏi tư duy “cuốc đất” trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Rate this post

Để xây dựng được hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có chất lượng, vừa phù hợp với thực tiễn, vừa theo kịp xu thế phát triển của thực tiễn, đòi hỏi các cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ soạn thảo, người soạn thảo văn bản phải có trách nhiệm cao, có chiều sâu. kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực mà mình được phân công soạn thảo.

Đặc biệt, khi tham gia soạn thảo, các tổ chức, cá nhân phải luôn công bằng, minh bạch, tuyệt đối không được đan xen lợi ích của ngành, tổ chức mình vào các văn bản quy phạm pháp luật. làm cho văn bản quy phạm pháp luật đạt được tính cách mạng và khoa học.

Thực tiễn cho thấy, việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của mỗi quốc gia. Quốc gia nào có hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đầy đủ, chính xác, khoa học và đồng bộ sẽ có nhiều thuận lợi trong quản lý xã hội, điều chỉnh hành vi của con người, tạo ra nhiều cơ hội để hoàn thiện. hiệp hội để phát triển.

Đối với đất nước ta, đang trong quá trình phát triển, còn nhiều lĩnh vực, vấn đề, hiện tượng mới cần được pháp luật điều chỉnh, vì vậy việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật phải được tiến hành khẩn trương, nhưng chặt chẽ và khoa học. Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải bảo đảm đúng thẩm quyền, hình thức, quy trình, thủ tục theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Trong thời gian qua, công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, tháo gỡ những vướng mắc. giảm và tiến tới chấm dứt tình trạng nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật.

Các bộ, ban, ngành Trung ương, Ủy ban nhân dân, các Sở, Ban, ngành của địa phương được giao chủ trì soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, nhất là văn bản quy phạm pháp luật, văn bản dưới luật cũng đã nỗ lực phấn đấu, bảo đảm các văn bản quy phạm pháp luật sau khi được soạn thảo có nội dung và hình thức sát với thực tiễn. yêu cầu, phù hợp với quy định của pháp luật và đúng chỉ đạo của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ.

Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2022, các bộ, ngành đã xây dựng, trình ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 255 văn bản quy phạm pháp luật. Các địa phương đã ban hành hơn 1.500 văn bản quy phạm pháp luật cấp tỉnh, hơn 1.300 văn bản quy phạm pháp luật cấp huyện và 478 văn bản quy phạm pháp luật cấp xã. Hầu hết các văn bản quy phạm pháp luật sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt, ban hành đã phát huy tác dụng trong quản lý xã hội và điều chỉnh hành vi của tổ chức, cá nhân.

Tuy nhiên, trong quá trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn một số cơ quan, tổ chức, cá nhân chưa thấm nhuần tư tưởng công bằng, liêm chính, phổ cập nên đã xuất hiện các dự thảo văn bản. Theo luật, dưới luật, có tình trạng quan tâm cục bộ theo kiểu “nắm tận tay trái tim” đối với một số tổ chức, cá nhân, nhất là đối với các cơ quan, bộ, ngành được giao trực tiếp chủ trì soạn thảo văn bản. pháp luật; hoặc soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật có điều khoản nội dung không rõ ràng, gây nhầm lẫn trong việc áp dụng, áp dụng.

Thực tế này đã xảy ra, bằng chứng là nhiều văn bản quy phạm pháp luật khi trình Quốc hội đã bị đại biểu biểu quyết phản đối, buộc cơ quan chủ quản và các cơ quan liên quan phải chuẩn bị lại. Các văn bản quy phạm pháp luật này thường có nội dung trùng lặp giữa chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này với cơ quan khác, giữa ngành này với lực lượng này với các ngành, lực lượng khác đã được xây dựng pháp luật; hoặc chồng chéo về nội dung giữa các văn bản quy phạm pháp luật.

Cũng có tổ chức, cá nhân khi được giao soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật đã cố tình làm cho quyền của ngành, cơ quan mình bị “phình to” ở một số điều, khoản, mục của luật, văn bản dưới đây. luật. Nếu cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm theo dõi, góp ý văn bản quy phạm pháp luật vì lý do nào đó mà bỏ qua thì sau khi văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực sẽ gây trở ngại cho việc thực hiện văn bản quy phạm pháp luật. can thiệp vào việc thực thi pháp luật và gây phiền hà cho các đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật.

Hệ quả đầu tiên của việc soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật “có sai sót” là sẽ tạo ra hệ thống văn bản quy phạm pháp luật không phù hợp với thực tiễn, có hoặc không có luật, dẫn đến hiện tượng trái luật. bất bình đẳng trong xã hội. Xuất phát từ tính “co giãn” của các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ quan bảo vệ pháp luật có thể tùy tiện thao túng, trục lợi cho người này, tổ chức này, hoặc ngược lại, lâu dần dẫn đến mất niềm tin. niềm tin của nhân dân vào pháp luật và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Thứ hai, văn bản quy phạm pháp luật nếu có “kẽ hở” sẽ tạo ra sự nhũng nhiễu, lộng quyền của các cơ quan, tổ chức, cá nhân bảo vệ pháp luật và cũng là nơi để một số đối tượng lợi dụng “lách luật”. để trục lợi hoặc làm những điều bất hợp pháp.

Thứ ba là việc soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật thiếu chuẩn mực, vụ lợi cục bộ sẽ làm mất tính khoa học của văn bản quy phạm pháp luật, thể hiện tư duy lạc hậu, trình độ, nhận thức của cơ quan còn hạn chế. , tổ chức, cá nhân chủ trì soạn thảo, hơn nữa, những văn bản này sẽ làm chậm tiến độ ban hành văn bản quy phạm pháp luật, làm cho một số hành vi, lĩnh vực phát sinh trong thực tế chậm được quy phạm pháp luật, dẫn đến trì trệ sự phát triển của xã hội.

Khắc phục các văn bản pháp luật còn “lỗ hổng”; khắc phục tư duy “vơ đũa cả nắm”, mưu đồ lợi ích cục bộ trong xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật là vấn đề cấp bách cần được thực hiện đồng bộ, triệt để. Trước hết, các cơ quan chức năng phải thường xuyên rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm các văn bản này thống nhất về nội dung, không chồng chéo về các lĩnh vực, vấn đề cần điều chỉnh trong lĩnh vực pháp luật. Văn bản pháp luật. Khi phát hiện những “kẽ hở”, dấu hiệu trục lợi của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong văn bản quy phạm pháp luật thì kiên quyết kiến ​​nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, kể cả văn bản luật mới có hiệu lực. củ hành.

Về vấn đề này, trong hội nghị tổng kết công tác 6 tháng đầu năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho rằng: “Cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, rà soát văn bản vừa toàn diện, vừa có trọng tâm, trọng điểm. cấp có thẩm quyền phải đôn đốc, bảo đảm thực hiện các kết luận thanh tra kịp thời, đúng pháp luật; tập trung xử lý kết quả rà soát các quy định pháp luật còn mâu thuẫn, chồng chéo, chưa thống nhất … ”.

Việc đào tạo, xây dựng đội ngũ chuyên gia cao cấp về soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật là vấn đề cấp thiết, cần được tiến hành chặt chẽ. Đội ngũ chuyên gia này có thể là luật sư, hoặc cán bộ tư pháp có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn cao về chuyên ngành, lĩnh vực và hiểu biết sâu rộng về pháp luật.

Về vĩ mô, cần tăng tỷ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách, bảo đảm mỗi đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội thực sự là chuyên gia của đất nước trong một lĩnh vực nhất định và họ là người thẩm định, giúp Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội thông qua văn bản quy phạm pháp luật một cách chính xác, khoa học.

Đối với các loại văn bản dưới luật, trước khi soạn thảo phải rà soát, xây dựng đội ngũ soạn thảo văn bản sao cho minh bạch và phải thực sự vì công việc. Tuyệt đối không nên vì tình cảm người này, người kia đưa lên ban soạn thảo, dễ dẫn đến sai lệch trong khâu soạn thảo.

Việc thông qua các văn bản này phải được thẩm định kỹ lưỡng thông qua các hội đồng do những người có trách nhiệm thành lập, đảm bảo thực hiện đúng quy trình, không làm ngang, khống. Hiện nay, có khá nhiều cơ quan, đơn vị không tổ chức họp hội đồng thông qua văn bản quy phạm pháp luật nên đã “lấy ý kiến” bằng văn bản cho từng cá nhân. Vì vậy, việc bình luận đôi khi chưa chặt chẽ dẫn đến chất lượng bình luận thấp ảnh hưởng đến chất lượng văn bản.

Các văn bản pháp luật chuẩn mực, khoa học và cách mạng sẽ là cơ sở để xây dựng một xã hội phát triển và tiến bộ. Ở đó, các chủ thể thuộc phạm vi điều chỉnh của VBQPPL đều có quyền và nghĩa vụ như nhau.

Các văn bản quy phạm pháp luật càng đầy đủ, chặt chẽ, minh bạch thì sẽ hạn chế được tham nhũng, ngăn chặn được các hiện tượng tiêu cực của cán bộ công chức, đồng thời thể hiện tính ưu việt của nhà nước pháp luật. quyền xã hội chủ nghĩa.

Vì vậy, mỗi người khi được giao nhiệm vụ cần nêu cao tinh thần “trọng trách, hướng thiện”, loại bỏ triệt để tư duy, vụ lợi cục bộ, thực hiện nhiệm vụ soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật một cách thiếu khách quan. công bình, chính trực, vì nhân dân, vì sự phát triển của đất nước. Tất cả các thành viên trong ban soạn thảo nêu cao tinh thần đó thì chắc chắn hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của nước ta sẽ đạt được tính khoa học, phát triển và thực sự có lợi cho quốc gia, dân tộc. dân tộc.

TRẦN VŨ

Leave a Comment