Diễn biến thị trường chứng khoán không thuận lợi từ đầu tháng 4 khiến hàng loạt cổ phiếu giảm giá mạnh, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động và quy mô của các quỹ ETF. Theo thống kê, quy mô quỹ DCVFM VN30 ETF (mã E1VFVN30) liên tục giảm sau khi đạt đỉnh vào cuối năm ngoái và hiện đã rơi xuống 7.600 tỷ đồng, thấp nhất hơn 15 tháng.
ETF (Exchange Traded Fund) là quỹ đầu tư thụ động được mô hình hóa theo một chỉ số cụ thể. Danh mục đầu tư của ETF bao gồm một rổ chứng khoán có thành phần giống như chỉ số mà nó mô phỏng và được cấu trúc trong một khoảng thời gian xác định trước tương ứng với mô phỏng của chỉ số (thường là hàng quý). Nhà quản lý quỹ ETF không cần liên tục cơ cấu lại danh mục quỹ mà chỉ cần theo sát rổ chứng khoán của chỉ số mục tiêu.
Quy mô quỹ VN30 ETF giảm xuống mức thấp nhất 15 tháng
Quy mô bị thu hẹp, hoạt động của VN30 ETF cũng không mấy khả quan khi âm gần 19% so với đầu năm. Con số này kém VN-Index nhưng lại kém xa “người anh em” cùng quản lý của Dragon Capital là DCVFM VNDiamond ETF (mã FUEVFVND). Ngoài yếu tố khách quan do biến động thị trường chung, việc VN30 ETF hoạt động không tốt một phần do chất lượng danh mục.
DCVFM VN30 ETF là quỹ ETF mô phỏng rổ VN30 gồm 30 cổ phiếu lớn nhất thị trường đáp ứng các tiêu chí về vốn hóa, tỷ lệ tự do chuyển nhượng – free float và tính thanh khoản. Với các tiêu chí trên, VN30 không tránh khỏi việc lọt vào rổ cổ phiếu chưa thực sự chất lượng trong đợt cơ cấu danh mục.
Yếu tố này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng hút tiền của VN30 ETF. Tính từ đầu năm đến nay, quỹ ETF này đã bị hút ròng gần 1.500 tỷ đồng. Ở chiều ngược lại, dòng tiền đổ vào Diamond ETF từ đầu năm lên tới 5.300 tỷ đồng. Khác với VN30, rổ VNDiamond gồm 18 cổ phiếu đáp ứng điều kiện tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối thiểu 95%, trong đó MWG, FPT, REE, PNJ… là những cái tên chiếm tỷ trọng lớn nhất. Đây đều là những cổ phiếu đầu ngành thuộc các lĩnh vực “hot” như công nghệ, bán lẻ, năng lượng, có tiềm năng tăng trưởng cao.
VN30 ETF bị hút ròng từ đầu năm
Việc VN30 ETF bị hút ròng từ đầu năm đến nay phần lớn là do nhà đầu tư Thái Lan. Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Thái Lan (SET), lượng chứng chỉ lưu ký (DR – Depositary Receipt) dựa trên chứng chỉ quỹ DCVFM VN30 ETF do Bualuang Securities phát hành đã giảm đáng kể từ 195,4 triệu đơn vị vào cuối năm 2021 xuống còn 179,1 triệu. đơn vị, tương đương hơn 5,9 tỷ Bath (gần 4.000 tỷ đồng) vào cuối tháng 5/2022.
Mặt khác, vừa được IPO từ tháng 3/2022, lượng DR dựa trên quỹ DCVFM VNDiamond ETF đã gây sốt tại Thái Lan khi liên tục hút vốn mạnh. Tính đến cuối tháng 5, lượng DR FUEVFVND do Bualuang Securities phát hành đã lên tới 67,5 triệu đơn vị, tương ứng giá trị 2,8 tỷ Bath (khoảng hơn 1.900 tỷ đồng), gấp gần 3 lần so với thời điểm ban đầu.
Tỷ lệ chuyển đổi giữa chứng chỉ DR và ETF là 1: 1. Điều này có nghĩa là sở hữu 1 DR tương đương với việc sở hữu 1 chứng chỉ quỹ E1VFVN30 hoặc FUEVFVND. Như vậy, tính đến hết tháng 5, nhà đầu tư Thái Lan đang nắm giữ khoảng 5.900 tỷ đồng chứng chỉ quỹ ETF của Việt Nam.
DR là một chứng khoán có thể chuyển nhượng được giao dịch trên thị trường chứng khoán của nước sở tại nhưng đại diện cho một chứng khoán khác được phát hành bởi một công ty đại chúng được niêm yết ở một quốc gia khác. DR chịu rủi ro tỷ giá hối đoái khi đồng nội tệ tăng giá so với đồng tiền của quốc gia mà chứng khoán do DR đại diện được niêm yết.